Soleimani, komandant elitnih iranskih snaga Kuds i glavni strateg po pitanjima regionalne bezbjednosti, ubijen je u vazdušnom udaru u petak rano ujutro u blizini međunarodnog aerodroma u prijestolnici Iraka.
Soleimani je bio arhitekta iranske regionalne politike mobilisanja milicija širom Iraka, Sirije i Libana, uključujući i vođenje rata protiv grupe Islamska država. Takođe se tereti za napade na trupe SAD i američke saveznike od 2003. i invazije na Irak.
Mnogi ožalošćeni u koloni bili su obučeni u crno i nosili su iračke zastave i zastave milicija koje podržava Iran i koje su bile lojalne Soleimaniju. Takođe su žalili zbog smrti Abu Mahdija al-Muhandisa, visokog komandanta iračke milicije koji je takođe ubijen u istom napadu.
Osuda vazdušnog udara
Procesija je započela u svetilištu Imam Kadhim u Bagdadu, jednom od najpoštovanijih svetilišta šiitskog islama. Ožalošćeni su marširali ulicama pored vozila milicija u svečanoj povorci.
Irak, koji je u bliskom savezu i sa Washingtonom, i sa Teheranom, osudio je vazdušni udar u kom je ubijen Soleimani i nazvao ga napadom na nacionalni suverenitet.
Parlament bi trebalo da održi hitnu sjednicu u nedjelju, a vlada se našla pod snažnim pritiskom da protera 5.200 američkih vojnika stacioniranih u toj zemlji, koji se tu nalaze kako bi pomogli spriječavanju ponovnog rasta grupe Islamska država.
SAD su naložile svim svojim građanima da napuste Irak i zatvorile su svoju ambasadu u Bagradu, gdje su pripadnici milicija koje podržava Iran i njihove pristalice organizovali dvodnevne nasilne proteste ranije ove nedjelje, tokom kojih su upali na posed ambasade.
Niko nije povređen u tim protestima, koji su bili odgovor na američke vazdušne udare u kojima je ubijeno 25 pripadnika proiranskih milicija u Iraku i Siriji. SAD su saopštile da su ti napadi bili odgovor na raketni napad u kome je ubijen jedan vojnik SAD u sjevernom Iraku, a za koje je Washington optužio milicije.
Iranski nuklearni sporazum
Ubistvo Soleimanija dogodilo se nakon više mjeseci rasta tenzija između SAD i Irana, koje je uslijedilo nakon što je predsjednik SAD Donald Trump napustio nuklearni sporazum iz 2015. između Teherana i velikih sila i vratio na snagu oštre sankcije protiv Teherana.
Kampanja "maksimalnog pritiska" dovela je do toga da Iran otvoreno napusti svoje obaveze koje je preuzeo sporazuom.
SAD takođe okrivljuju Iran zbog talasa sve jačih provokativnih napada po regionu, uključujući i sabotažu naftnih tankera u Perijskom zalivu i napad na naftna postrojenja Saudijske Arabije u septembru, zbog kojih je proizvodnja nafte bila privremeno obustavljena.
"Stiže osveta"
U Iranu u subotu, sve važnije novine i državne televizije fokusirale su svoje napise i program na smrt Soleimanija, pa čak i reformističke novine poput Aftab-e Yazd upozoravaju da "osveta stiže".
U listu koji podržava čvrstu liniju, novinama Kayhan, glavni urednik Hossein Shariatmadari, napisao je kolumnu u subotu u kojoj navodi da Iran ne bi trebalo da oklijeva u osveti. On je kritikovao prethodne izjave Vrhovnog nacionalnog saveta bezbjednosti u kojima je rečeno da napad treba da uslijedi "na pravom mjestu u pravo vrijeme".
"Amerika i njeni saveznici sede u staklenoj sobi i ranjivi su sa svih strana, tako sa sa sigurnošću možemo reći da je sve spremno za oštru osvetu terorističkoj Americi", napisao je Shariatmadari, koga je postavio Khamenei
"Staklena soba" moglo bi da se odnosi na Ujedinjene Arapske Emirate i na oblakoder u Dubaiju, za koji je Kayhan ranije upozorio da je meta snaga koje podržava Iran.
U UAE takođe se nalazi i oko 5.000 američkih vojnika u vazdušnoj bazi Al Dafra u Abu Dabiju. Luka Džabel Ali u Dubaiju najprometnija je luka američke mornarice izvan SAD.
