Od njih je, oko 605 hiljada, ili 91,48 odsto glasalo “za”, na pitanje “Da li ste za članstvo u EU i NATO-u sa prihvatanjem Dogovora između Republike Makedonije i Republike Grčke?”.
Premijer Zoran Zaev je ovaj rezultat protumačio kao uspjeh i pozvao poslanike opozicione VMRO DPMNE da to prihvate i izglasaju ustavne izmjene u Sobranju, što je uslov za stupanje na snagu Dogovora sa Grčkom. U suprotnom, rekao je on, “ne preostaje nam ništa drugo nego da idemo na prijevremene izbore.”
Sa druge strane, lider VMRO DPMNE Hristijan Mickoski rekao je da je u Makedoniji održan duboko neuspješan referendum i da je politika vlade Zorana Zaeva doživjela debakl, a da je Makedonija pobijedila. "To što nije uspio ovaj referendum je direktna krivica Zorana Zaeva i vlade i nikog drugog", dodao je Mickoski.
Analizirajući razloge za ovako slab odziv glasača, eksperti su skoro jednoglasni u stavu da je to poruka vladajućim partijama SDSM i DUI i njihovim liderima Zoranu Zaevu i Aliju Ahmetiju. Politički analitičar Dželjal Neziri kaže da su građani zapravo glasali kao da su izbori, a ne kao da se radi o istorijski važnoj odluci.
“Veliki dio građana neglasanjem na referendumu odlučio je da kazni političke partije na vlasti, iz različitih razloga. Počevši od neispunjenih obećanja, pa do tijesnih partijskih interesa koje imaju, a odnose se na zapošljavanja, tendere…”, kaže Neziri.
Predstavnici međunarodne zajednice, koji su snažno podržavali referendum, po završetku glasanja čestitaju na visokom procentu onih koji su se izjasnili “za”.
Evropska unija (EU) pozvala je parlament Makedonije da ispoštuje volju građana koji su na referendumu ubjedljivom većinom glasali za promjenu imena. U zajedničkom saopštenju šefice evropske diplomatije Federice Mogherini i evropskog povjerenika za pitanja proširenja Johannesa Hahna, traži se od makedonskog Sobranja da preduzme naredne korake za sprovođenje sporazuma o imenu, tako što će usvojiti ustavne izmjene.
Reagovalo je i Ministarstvo spoljnih poslova Grčke, a američki State Department je izdao saopštenje u kome se kaže da Washington pozdravlja rezultate referenduma.
“SAD snažno podržavaju potpunu implementaciju Dogovora iz Prespe, koji omogućava Makedoniji da zauzme zasluženo mjesto u NATO-u i EU i koji će doprinijeti regionalnoj stabilnosti, bezbjednosti i prosperitetu. U narednom periodu, kada će makedonsko Sobranje početi raspravu o ustavnim izmjenama, pozivamo lidere da prevaziđu partijsku politiku i da ne propuste istorijsku mogućnost da obezbjede svijetlu budućnost za zemlju, kao punopravnu članicu zapadnih institucija”, navodi se u saopštenju State Departmenta.
Generalni sekretar NATO-a Jens Stoltenberg je ponovio da vrata Alijanse ostaju otvorena za Makedoniju, ali da sve nacionalne procedure moraju prethodno da se završe.
“Pozdravljam glas 'za' na referendumu u Makedoniji. Hitno pozivam sve lidere i partije da se konstruktivno angažuju i odgovorno prigrabe ovu istorijsku priliku”, napisao je Stoltenberg na Twitteru.
