Odluka EU dio je planiranih kaznenih mjera protiv Bjelorusije nakon što je Minsk prinudno prizemljio avion kompanije Ryanair 23. maja, a zatim i uhapsio opozicionog novinara koji je bio jedan od putnika.
Zabrana će stupiti na snagu u ponoć po centralno-evropskom vremenu, a predviđeno je da zemlje članice "odbiju da daju dozvolu avionima bjeloruskih aviokompanija da slijeću, polijeću ili nadlijeću njihovu teritorije", navele su u saopštenju vlade EU.
Zabrana takođe obuhvata reklamiranje aviokompanija koje prodaju karte za avione kojima operišu druge kompanije, u okviru takozvanih kodšer sporazuma.
Evropska agencija za bezbjednost vazdušnog saobraćaja (EASA) u srijedu je izdala uredbu u kojoj se navodi da bi svi avioni EU trebalo da izbjegavaju vazdušni prostor Bjelorusije osim u vanrednim situacijama.
Međunarodna organizacija za vazdušni saobraćaj IATA kritikovala je tu odluku, zbog koje će letovi za Aziju biti duži i skuplji.
Međutim, Evropska unija i NATO vjeruju da je prinudno prizemljenje aviona na letu od Atine do Viljnusa, da bi se uhapsili novinar Roman Protasevič i njegova djevojka, državna piraterija i da se ne može tolerisati.
Bjeloruski predsjednik Aleksandar Lukašenko rekao je da je Protasevič planirao pobunu, a Zapad je optužio da vodi hibridni rat protiv njega.
Bjeloruska nacionalna aviokompanija Belavia ima letove za oko 20 aerodroma u Evropi, uključujući u Njemačkoj, Francuskoj, Italiji i Austriji.
Zabranu će sprovoditi vlade članica EU, od kojih su mnoge i članice NATO koje mogu da angažuju borbene avione da zaštite svoj vazdušni prostor.
U međuvremenu, opoziciona liderka Svetlana Tihanovskaja je rekla agenciji Reuters u Poljskoj da bi G7 trebalo da uvede nove sankcije Bjelorusiji. Tihanovskaja je poslije spornih predsjedničkih izbora u avgustu 2020. godine prebjegla u Litvaniju.
Lideri Kanade, Francuske, Njemačke, Italije, Japana, Velike Britanije i Sjedinjenih Država bi trebalo da raspravljaju o Bjelorusiji 11. juna, ali domaćin Britanija još nije prihvatila francuski poziv da se na sastanak pozove bjeloruska opozicija.
"Pritisak je snažniji kada te zemlje deluju zajedno i mi apelujemo na Veliku Britaniju, SAD, Evropsku uniju i Ukrajinu", rekla je Tihanovskaja.
