Opšti izbori u Bosni i Hercegovini, prema mišljenju međunarodnih posmatrača, održani su u konkurentskom okruženju, međutim, međuetničke podjele i nepovjerenje ostaju ključni faktori koji se moraju mjenjati. U preliminarnom izvještaju, Međunarodna izborna posmatračka komisija, naglasila je da nedostaci u pravnom okviru nisu promjenjeni, jer reforme nisu provedene zbog političkih nesuglasica.
Biračima u Bosni i Hercegovini ponuđen je širok izbor opcija, no prema onom što su međunarodni posmatrači uočili, kandidati se nisu fokusirali na kvalitetne programe, već na širenje straha i međusobne napade. Kampanja je uglavnom bila podjeljena po etničkim linijama. Međutim, ono što je ključno, kaže Mavroudis Voridis, specijalni koordinator i vođa kratkoročne posmatračke misije OSCE, jesu pravni nedostaci koji nisu uklonjeni, ni refome koje nisu provedene.
„I dalje ostaju značajni dugotrajni nedostaci, jer su ustavne i izborne reforme kočene političkim zastojima. Posebno treba istaći da su ograničenja na pravo kandidovanja po osnovu etničke pripadnosti i prebivališta suprotna opredjeljenjima OSCE-a, Vijeća Evrope i ostalim međunardonim standardima. Presuda Evropskog suda za ljudska prava i dalje nisu sprovedena, a formiranje entitetskih i državnih institucija, nakon ovih izbora je upitno, jer odluka Ustvanog suda nije provedena“, upozorio je Voridis.
Jedan od zaključaka međunarodnih posmatrača je i da su “složenost i nedostaci postdejtonskog sistema trebali biti davno rješeni“.
Osmi po redu Opšti izbori u BiH održani su u atmosferi političke stagnacije i nedovoljnog ekonomskog rasta, dok je istovremeno stanovništvo u BiH razočarano radom institucija.
„Naši posmatrači su primjetili da je glasanje proteklo mirno, da su glasači slobodno glasali, bez ikakavih pritisaka. Međutim, ponovo je došlo do određenih kršenja Evropske konvencije o ljudskim pravima u pogledu diskriminacije u etnicitetu. Moram da izrazim razočarenje jer su kampanje ostale i dalje segmentirane“, rekla je šefica delegacije Parlamenatrne skupštine Vijeća Evrope Dame Cheryl Gillan.
Sloboda govora, kretanja i udruživanja uglavnom su poštovane tokom kampanje. No, kandidati su u kampanju pribjegavali negativnim sadržajima, koji su izazivali razdvajanja, podjele i svodili se na okrivljavanje protivnika. Tako je kampanju ocjenila Pia Kauma, šefica delegacije Parlamentarne skupštine OSCE-a. No, uočila još nekoliko stvari.
„Upitno je finansiranje kampanja. Regulatorni okvir ne omogućava transparentnost i odgovornost u pogledu finansiranja kampanja. Želim da pomenem samo jednu nedosljednost. Dozvoljene su donacije u gotovini i nema nekog posebnog zahtjeva da sve finansijeske transakcije budu putem računa koji su posebno odvojeni upravo az potrebe kampanja“, objasnila je Kauma.
Frank Engel, član Evropskog parlamenta, izjavio je kako su izbori bili dobro organizovani, ali kako bi se određene procedure mogle pojednostaviti. Istakao je da je BiH i dalje na vrhu spiska prioriteta Evropskog parlamenta.
„Ono što smo čuli sinoć i tokom izbora nas ne ispunjava pretjeranom nadom. Evropski parlament nastavit će se baviti ovom zemljom. Mi ne želimo dva i po sagovornika, već jednog čovjeka, bilo gdje on bio, u Banjoj Luci, Sarajevu ili Mostaru. Ako oni planiraju služiti vlastitim interesima, vlastitim etničkim grupama oni treba ponovo da razmisle o onome šta će to predstavljati za zemlju. Moramo spomenuti sve ljude koji traže svoja prava na ulicama. Nadam se da neće doći do druge runde izbora na ulicama, jer to bi radilo u korist onih koji žele da vide nefunkcionalnu BiH koja neće biti dio Evropske unije. Želimo BiH vidjeti kao zemlju od 3,5 miliona jedinstvenih građana koji su dio EU", naglasio je Engel.
Međunarodna izborna promatračka misija se sastoji od blizu 320 posmatrača iz 43 zemlje. Tokom izbornog procesa u Bosni i Hercegovini uočili su i ovisnost medija o političkim i poslovnim interesima, što je uticalo na uređivačku politiku. Ukazali su da je, recimo, javni emiter Republike Srpske značajnije pratio samo jednog od kandidata.
Međunarodni posmatrači su iskazali zabrinutost i zbog tačnosti Centralnog biračkog spiska, naročito u pogledu preminulih birača koji su ostali na listi. No, ocjenili su da je Centralana izborna komisija bila efikasna tokom izbora.
Međunarodni posmatrači su apelovali na vlasti u Bosni i Hercegovini da ne gube vrijeme i da se odmah posvete postizanju određenih reformi.
