Radio-televizija Republike Srpske (RTRS) je u posljednjih nekoliko mjeseci objavila desetine tekstova u kojima se na pozitivan način piše o BRICS-u i perspektivi Republike Srpske u toj međunarodnoj organizaciji koju čini devet zemalja, od kojih su najveće Rusija, Kina, Indija i Brazil, izvještava Detektor.

Ta je perspektiva često predstavljena kroz alternativu ili u potpunoj suprotnosti sa Evropskom unijom.

Ali profesor ekonomije Faruk Hadžić kaže kako je “BRICS nešto što nije Evropska unija” jer je Unija, za razliku od ambicioznog globalnog saveza, geopolitička organizacija u kojoj postoji veći nivo integracije između zemalja članica i u ekonomskom i u političkom smislu.

“BRICS to nije”, kaže jasno Hodžić.

Objašnjava da je BRICS međunarodna organizacija gdje se dogovaraju različite saradnje.

“Ali treba naglasiti da to ne znači da oni neće ići putem nekog političkog ili geopolitičkog grupisanja gdje će biti formalne institucije koje će donositi određeni broj odluka. To je jedna velika razlika između BRICS-a i Evropske unije. Postavlja se pitanje za aspekte Bosni i Hercegovini, s obzirom da se sve više i više glasova javlja u javnosti – gdje je tu mjesto uopšte Bosne i Hercegovine”, kaže Hadžić.

U medijima u Republici Srpskoj, posebno na Javnom RTV servisu, u posljednjih nekoliko mjeseci objavljen je značajan broj tekstova i priloga o međunarodnoj organizaciji BRICS koji nekritički predstavljaju njen potencijal kao alternativu Evropskoj uniji, koja je, prema ovim tekstovima, “u krizi”. Osim medija u Republici Srpskoj, BRICS najviše promovišu proruski mediji.

Niz tekstova o BRICS-u bio je usko vezan za susret zemalja ovog saveza u ruskom gradu Kazanju, u kojem je učestvovao i predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik – “Putin: Čovječanstvu je potreban BRICS – bez njega nema opstanka” i “Zadaje li jačanje BRICS-a sve veću glavobolju Zapadu? Predstojeći samit u Kazanju najmasovniji do sada”, samo su neki od naslova na internet stranici RTRS-a.

“Evropska unija prolazi kroz transformaciju i ona je po svemu u značajnoj mjeri negativna za samu Evropsku uniju. Evropska unija danas nema ništa. Nema ni sirovine, nema energente, nema ni lidera, evropskog lidera”, rekao je Dodik u intervjuu za RTRS koji je naslovljen “Idemo ponosno na BRICS iako će Zapad u tome vidjeti razlog za novi napad na Srpsku”, objavljen 20. oktobra 2024. godine.

U tekstu istog državnog medija, dan kasnije objavljen je tekst “Ruska NTV: Predsjednik Republike Srpske objasnio razliku između EU i BRICS-a”.

“BRICS je organizacija zemalja koje se međusobno poštuju i sarađuju. Ovo je svijet saradnje, a ne ultimatuma. Evropska unija je organizacija za ucjene”, kazao je Dodik u tekstu, gdje se dodaje da “za Republiku Srpsku, koja je dio BiH, kao i za Srbiju, svaki dijalog sa zvaničnicima EU predstavlja još jednu pritužbu” te da, “za mnoge na Balkanu, BRICS je veoma privlačan savez”.

Fokus regije prema BRICS-u je problem ako predstavlja realnu spoljnopolitičku alternativu za države koje su geografski u Evropi, smatra Aleksandar Jakovljević, spoljnopolitički saradnik ISAC fonda iz Beograda.

“BRICS se fokusira na ekonomsku i političku saradnju država članica, prvenstveno u vidu stvaranja alternativne globalne strukture. Međutim, dok organizacija služi kao mesto dijaloga i saradnje, u institucionalnom smislu je trenutno nedovoljno razvijena da bi ostvarila ozbiljnije promene u svetu”, kaže Jakovljević i naglašava da to prvenstveno dolazi iz činjenice da je Rusija jedna od članica osnivača BRICS-a.

A suština popularizacije teme o ekonomskom potencijalu BRICS-a za Republiku Srpsku ogleda se u tekstu i videoprilogu RTRS-a “Zašto je BRICS u uslovima krize u EU dobra šansa za privredu Srpske?”.

Između ostalog, RTRS u objašnjenju piše kako populacija zemalja ove organizacije čini skoro polovinu svijeta, da je njihov bruto domaći proizvod tri puta veći od država G7, te kako zemlje BRICS-a dominiraju u proizvodnji nafte i značajno doprinose globalnom ekonomskom prosperitetu.

“EU je u krizi i ta kriza neće trajati kratko. Trajat će duže i politike koje je EU vodila sada su došle na naplatu Evropskoj uniji. (…) Sada treba da se na jedan sistematičan način pokuša ući na tržište BRICS-a u smislu pripreme naših preduzeća da vidimo koja preduzeća imaju potencijale i kroz proizvode i ljudske kapacitete, da istražuju i da vidimo gdje se mogu pozicionirati”, kaže u prilogu RTRS-a predsjednik Privredne komore Republike Srpske Pero Đorić.

Ali trenutna vanjskotrgovinska razmjena sa zemljama BRICS-a je nepovoljna, a u nekim slučajevima minimalna i zanemariva. Hadžić ilustruje bitnost BRISC-a za ekonomiju BiH.

“Na svakih stotinu maraka koje uvozimo iz zemalja članica BRICS-a, mi vratimo 5,5 konvertibilnih maraka. A najbolja ilustracija koliko mi imamo značajnu trgovinsku razmjenu s Rusijom i Kinom jeste da mi više izvozimo naših proizvoda u Sjevernu Makedoniju nego u Kinu i Rusiju – zajedno”, kaže Hadžić.

Dodaje kako Bosna i Hercegovina upravo s Kinom ima jedan od najvećih vanjskotrgovinskih deficita, odnosno da je izvoz bh. proizvoda u odnosu na uvoz kineskih proizvoda gotovo zanemariv.

Izvoz je ključan, kaže Hadžić, i dodaje kako bez izvoza nema ni ekonomskog rasta, nema rasta bruto domaćeg proizvoda, a upravo zbog te povezanosti i blizine Evropskoj uniji ostvarujemo značajne pozitivne efekte koji bi mogli biti daleko veći.

A odnos uvoz-izvoz sa Evropskom unijom, prema Hadžiću, izgleda ovako: S Evropskom unijom imamo najveću trgovinsku razmjenu – više od 70 procenata ukupnog izvoza. Zajedno sa zemljama Zapadnog Balkana, koje su također kandidati za članstvo u Evropskoj uniji, to je više od 90 procenata.

Također, prema njegovim riječima, carina na proizvode iz Evropske unije nema, kao niti carine na proizvode iz BiH.

“Ako bismo se u potpunosti sada, hipotetički, okrenuli prema zemljama članicama BRICS-a, mi bismo došli preko noći u fazu ekonomskog kolapsa. Jer mi ne bismo mogli sav taj izvoz prema Evropskoj uniji nadoknaditi među ovim zemljama članicama”, kaže Hadžić.

O BRICS-u se slično piše i u Srbiji. Kako kaže Jakovljević, predstavljanje BRICS-a kao moćne organizacije u proruskim medijima u Srbiji je sistematsko.

“Svrha toga jeste stvaranje slike u kojoj se globalna scena ubrzano menja u korist Rusije. Veliki samit u Kazanju ovog oktobra je često predstavljen kao istorijska prekretnica, i retko se propušta prilika da se BRICS oceni kao slobodan, a Evropska unija kao ucenjivačka”, govori Jakovljević.

Kaže kako se u medijima često naglašava činjenica da velika većina država BRICS-a, sa izuzetkom Egipta i Ujedinjenih Arapskih Emirata, ne priznaje Kosovo, što se predstavlja kao pozitivna strana u odnosu na Evropsku uniju.

Također, medijsko predstavljanje BRICS-a često prate antizapadne poruke koje su dominantne, kaže Jakovljević.

“U skladu sa stavovima članica, ovaj antizapadni stav se najčešće pojavljuje u proruskim medijima u regionu. Ti mediji neretko o BRICS-u pišu kao o faktoru koji će oblikovati novi svetski poredak, dok se u isto vreme piše o propasti Zapada i raspadu NATO-a. Dakle, netačne osnove su dosta prisutnije”, kaže Jakovljević.

U tekstu ISAC-a iz oktobra 2024. godine posvećenom stavovima o BRICS-u u Srbiji – RT, Sputnik, Informer i Srbin.info identifikovani su kao proruski mediji.

Ali, prema Jakovljeviću, BRICS nema mehanizam donošenja odluka pa je grupaciji veoma otežan jedinstveni nastup na međunarodnoj sceni, što dovodi do čestog pitanja da li BRICS treba okarakterisati kao antizapadnu organizaciju, ili kao neutralnu organizaciju koja se zalaže za reforme svjetskih institucija.

“Zbog toga na članice treba posmatrati kao na spektar, od antizapadnih kao što su Rusija i Iran, do neutralnih kao što su Indija i Brazil, i onih između kao što je Kina”, kaže Jakovljević.

Ovaj zahtjev se, kako se navodi, temelji na osnovu Zakona o krivičnom postupku BiH i dostupnih podataka koji ukazuju na sumnju u počinjenje više krivičnih djela, uključujući "Dogovor za činjenje krivičnog djela", "Pripremanje krivičnog djela" i "Napad na ustavni poredak".

Tužilaštvo je istaknulo sumnju i u krivična djela - "Neizvršavanje odluke Ustavnog suda BiH, Suda BiH i Evropskog suda za ljudska prava", te "Sprečavanje službenog lica u vršenju službene radnje".

Od Skupštine RS i Stevandića se traži da hitno dostave službene dokumente koji se odnose na sazivanje Kolegija Skupštine RS, kao i sve prateće dokumente sa prijedlozima dnevnog reda za posebnu sjednicu Skupštine RS 24. decembra.

Skupština Republike Srpske (RS) razmatraće u utorak, 24. decembra, na posebnoj sjednici "Informaciju o urušavanju pravnog sistema u Bosni i Hercegovini kršenjem Dejtonskog mirovnog sporazuma".

U informaciji koja je pred poslanicima suđenje Miloradu Dodiku, predsjedniku RS, pominje se kao politički montirani proces.

"Informacija se odnosi i na zakon po kome se sudi predsjedniku RS, koji je nametnuo visoki predstavnik. Odluke koje nameće Šmit prijete da se BiH uvede u fazu po funkcionisanju po zakonima visokog predsavnika, a ne po odlukama institucija u BiH", kazao je Nenad Stevandić, predsjednik Skupštine RS 23. decembra.

On je dodao da će uoči skupštinskog zasijedanja biti sačinjeni prijedlozi zaključaka, ne navodeći da li će se neki od njih odnositi na suđenje Dodiku

Tužilaštvo Bosne i Hercegovine je 11. avgusta prošle godine podiglo optužnicu protiv Dodika, jer je potpisao predsjedničke ukaze i time proglasio važećim dva entitetska zakona, koja je ranije poništio visoki predstavnik Kristijan Šmit (Christian Schmidt).

Pored njega, Tužilaštvo tereti i Miloša Lukića da je, kao v.d. direktora Službenog glasnika RS-a, omogućio objavu Dodikovih ukaza u ovoj publikaciji.

Riječ je o izmjenama Zakona o objavljivanju zakona i drugih propisa RS i Zakona o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda BiH.

Visoki predstavnik u BiH Christian Schmidt je poništio oba zakona 1. jula 2023. dok je zakonodavna procedura zvanično još trajala.

Istog dana je Schmidt, koristeći svoje Bonske ovlasti, nametnuo i izmjene Krivičnog zakona BiH, kojima je dodano krivično djelo "neizvršavanje odluka visokog predstavnika" za šta je Dodik i optužen.

Milorad Dodik se nalazi na listi sankcija SAD od jula 2017. godine za ometanje ili prijetnju ometanja Dejtonskog mirovnog sporazuma.

Početkom januara 2022., ponovo je sankcionisan, jer je direktno ili indirektno učestvovao u kršenju ili činu koji je ometao ili prijetio provođenju Dejtonskog mirovnog sporazuma, kao i za koruptivne aktivnosti.

Clinton koji ima 78 godina je hospitalizovan zbog testova i na posmatranju je, naveo je u saopštenju Angel Urena, zamjenik šefa kabineta Clintona.

„Dobro je raspoložen i duboko cijeni odličnu njegu koju dobija”, rekao je Jurina.

Clinton, demokrata koji je imao dva mandata kao predsjednik od januara 1993. do januara 2001, obratio se ovog ljeta Nacionalnoj konvenciji Demokratske stranke u Chicagu i vodio kampanju uoči novembarskih izbora za potpredsjednicu Kamalu Harris, demokratsku predsjedničku kandidatkinju.

Otkako je napustio Bijelu kuću, Clinton je imao neke zdravstvene probleme. Urađen mu je četvorostruk bajpas 2004. godine, nakon dugotrajnih bolova u grudima i kratkog daha. Clinton se 2005. vratio u bolnicu na operaciju zbog djelimičnog kolapsa pluća, a 2010. mu je ugrađen par stentova u koronarnu arteriju.

Clinton je od tada prešao na uglavnom vegansku hranu zbog koje je izgubio težinu i naveo da mu se poboljšalo zdravlje.

Bivši predsjednik je 2021. godine bio šest dana bio u bolnici u Kaliforniji dok se liječio od infekcije koja nije imala veze sa Covidom, kada je pandemija još bila na vrhuncu.

Pomoćnik bivšeg predsjednika rekao je tada da je Clinton imao urinarnu infekciju koja se proširila u krvotok, ali da se oporavlja i da nije imao septički šok, stanje koje je potencijalno opasno po život. Pomoćnik je rekao da je Clinton tada bio na odjeljenju intenzivne nege, ali predostrožnosti radi.

Policija je privela osumnjičenog nakon što je primila dojavu od trojice srednjoškolaca koji su prepoznali muškarca. Vidjeli su slike osumnjičenog sa nadzora i video snimke koje je policija objavila.

"Njujorčani su ponovo uspjeli", rekla je komesarka njujorške policije Jessica Tisch, koja je slučaj opisala kao jedan od najrazvratnijih zločina koje jedna osoba može počiniti protiv drugog ljudskog bića.

Ona je rekla da su se osumnjičeni i žena, oboje nisu identifikovani, vozili u vozu bez ikakvog kontakta do kraja linije u Brooklynu oko 7:30.

Nakon što se voz zaustavio, snimak nadzora iz vagona metroa pokazao je kako muškarac opušteno prilazi žrtvi, koja je nepomično sjedila, vjerovatno spavala, i zapalio joj odjeću nečim što je izgledalo kao upaljač. Plamen odjeće ju je progutao za nekoliko sekundi, rekla je Tisch.

Policija ne vjeruje da su se njih dvoje poznavali. Policajci u rutinskoj patroli na stanici metroa osjetili su miris i vidjeli dim i otkrili ženu u plamenu, kako stoji u sredini vagona metroa. Nakon gašenja požara, hitna medicinska pomoć je konstatovala smrt na licu mjesta.

Bez znanja policajaca, osumnjičeni je ostao na licu mjesta i sjedio je na klupi na peronu metroa, odmah ispred vagona, rekla je Tisch. Kamere na uniformama koje su nosili policajci uhvatile su veoma jasno i detaljno kako on izgleda i te slike su objavljene.

Nakon što su kasnije dobili poziv hitne pomoći od tinejdžera, službenici su ga identifikovali u drugom metrou i javili sljedećoj stanici, gdje je više policajaca držalo vrata voza zatvorena, pretresli svaki vagon i na kraju ga uhapsili bez incidenata, rekao je načelnik za saobraćaj Joseph Gulotta. Čovjek je imao upaljač u džepu kada je priveden, rekla je Tisch.

Gulotta je rekao da se istraga nastavlja o tome da li je žena beskućnica kao i o porijeklu osumnjičenog. Slučaj je druga nasilna smrt u njujorškom metrou u nedjelju.

Policija je u 00:35 reagovala na hitni poziv zbog napada u Queensu i pronašla 37-godišnjeg muškarca sa ubodom u torzo i 26-godišnjeg muškarca sa više rana po cijelom tijelu. Stariji muškarac je proglašen mrtvim u obližnjoj bolnici, dok je mlađi u stabilnom stanju, saopštila je policija

Guvernerka New Yorka Kathleen Hochul je ove godine poslala pripadnike Nacionalne garde New Yorka u sistem gradske podzemne željeznice da pomognu policiji da sprovede nasumične pretrage vozačkih torbi u potrazi za oružjem nakon niza zločina u metrou. Također je rasporedila dodatne snage da pomognu u patrolama tokom sezone praznika.