Američki izaslanik: Da bi se pridružilo EU i NATO-u, Kosovo mora dati Srbima više autonomije

Vojnici NATO kosovskih snaga (KFOR) čuvaju stražu iza ograde od žilet žice u gradu Zvečan, Kosovo, 5. juna 2023.

Kosovo mora dati veću autonomiju većinski srpskim opštinama na sjeveru zemlje ako želi da se približi pridruživanju NATO-u i Evropskoj uniji, izjavio je u srijedu američki izaslanik za zapadni Balkan.

Nasilje se rasplamsalo otkako su kosovske vlasti postavile gradonačelnike etničkih Albanaca na funkcije u opštinama nakon što su izabrani na glasanju u aprilu sa odzivom od samo 3,5%, što je razbjsnilo Srbe koji čine većinu u sjevernim oblastima i koji su bojkotovali izbore.

Izaslanik Gabrijel Escobar takođe je pozvao Kosovo da povuče policiju i gradonačelnike iz svojih kancelarija u oblastima sa srpskom većinom kako bi se deeskalirale tenzije i potom održi nove opštinske izbore na kojima bi učestvovali Srbi.

Predsjednica Kosova Vjosa Osmani u intervjuu u srijedu rekla je Reutersu da bi njena zemlja mogla pokrenuti nove izbore u opštinama sa srpskom većinom ako 20% birača potpiše peticiju kojom se traže.

Escobar je rekao novinarima u američkoj ambasadi u Beogradu: "Ako Kosovo želi da ide ka euroatlantskim integracijama, moraće da uspostavi asocijaciju srpskih opština".

"Dakle, to će se desiti. Pitanje je da li će se to dogoditi sa ovom (kosovskom) vladom ili sljedećom, budućom vladom."

Srbija, koja finansijski i politički podržava oko 50.000 Srba na sjeveru Kosova, morala bi da obezbijedi učešće Srba u regionu na novim izborima, dodao je Escobar.

Četiri pretežno srpske opštine na sjeveru Kosova vide Beograd kao svoju prijestonicu i prkose vladi u Prištini.

Srbi na sjeveru Kosova napustili su institucije zemlje prošlog decembra. Oni žele veću autonomiju, u skladu sa odredbama sporazuma pod pokroviteljstvom EU iz 2013. koji je predviđao formiranje Zajednice srpskih opština.

Premijer Aljbin Kurti oklijeva da sprovede sporazum jer se plaši da bi Srbi mogli da održe referendum za pridruživanje Srbiji, ako im se da veća autonomija, umjesto da ostanu u sastavu Kosova.

Pojačanja za mirovne snage NATO-a počela su stizati na Kosovo ove sedmice nakon nedavnih nemira.

Kosovo je proglasilo međunarodno priznatu nezavisnost od Srbije 2008. godine, skoro deceniju nakon što je NATO bombardovanje protjeralo srpsku vojsku i policiju sa teritorije. Srbija i dalje smatra Kosovo svojom južnom pokrajinom.