Sumnja se da su rekordne temperature koje su već dostignute posljednjih dana uzrokovale stotine, ako ne i hiljade smrtnih slučajeva širom Azije i Evrope.
U Saudijskoj Arabiji, skoro dva miliona muslimanskih hodočasnika ove sedmice završava hadž u Velikoj džamiji u Meki. Ali stotine su umrle tokom putovanja na temperaturama iznad 51 C, prema izvještajima stranih vlasti.
Egipatski medicinski i sigurnosni izvori rekli su Reutersu u četvrtak da je najmanje 530 Egipćana umrlo dok su učestvovali u hadžu - u odnosu na 307 koliko ih je prijavljeno juče. Još 40 se i dalje vodi kao nestalo.
Zemlje širom Mediterana također su pretrpjele još jednu sedmicu izuzetno visokih temperatura koje su doprinijele šumskim požarima od Portugala do Grčke i duž sjeverne obale Afrike u Alžiru, prema Zemljinoj opservatoriji američke Nacionalne uprave za oceane i atmosferu.
U Srbiji, meteorolozi prognoziraju temperature od oko 40 stepeni Celzijusa za ovu nedelju, jer su vjetrovi iz sjeverne Afrike pokretali vrući front širom Balkana.
Zdravstvene vlasti proglasile su crvenu uzbunu u petak i u Bosni i Hercegovini, savjetovale ljudima da ne izlaze napolje.
U susjednoj Crnoj Gori, gdje su zdravstvene vlasti također upozorile ljude da ostanu u hladu do kasnih poslijepodnevnih sati, desetine hiljada turista potražilo je osvježenje na plažama duž njene jadranske obale.
Evropa se ove godine bori sa brojnim mrtvim i nestalih turistima usljed opasnih vrućina. 55-godišnji Amerikanac pronađen je mrtav na grčkom ostrvu Matraki, saopštila je policija u ponedeljak - treća takva smrt turista u sedmici.
Dijelovi sjeveroistoka i srednjeg zapada SAD također venu pod toplotnom kupolom, a više od 86 miliona ljudi u četvrtak je pod upozorenjem na vrućinu, prema Nacionalnoj meteorološkoj službi.
Toplotna kupola nastaje kada snažan sistem visokog pritiska zarobi vrući vazduh u regionu, sprječavajući da hladan vazduh uđe i uzrokujući da temperatura tla ostane visoka.
U skladu sa svojim planom za vanredne situacije zbog vrućine, New York City je rekao da će otvoriti svoje centre za hlađenje po prvi put ove godine.
Meteorološke vlasti također su u četvrtak izdale upozorenje o prekomjernoj vrućini za dijelove Arizone, uključujući Phoenix, a očekuje se da će temperature dostići 45,5 C (114 F).
ŽRTVE
Ljetni period u Indiji traje od marta do maja, kada monsuni počinju polako da se šire zemljom i razbijaju vrućinu.
No, New Delhi je u srijedu zabilježio najtopliju noć u najmanje 55 godina, a indijska opservatorija Safdarjung izvijestila je o temperaturi od 35,2 C u 1 sat po ponoći.
Temperature obično padaju noću, ali naučnici kažu da klimatske promjene uzrokuju porast noćnih temperatura. U mnogim dijelovima svijeta, noći se zagrijavaju brže od dana, otvara se nova kartica, prema studiji Univerziteta Exeter iz 2020.
Nju Delhi ima 38 uzastopnih dana sa maksimalnim temperaturama na ili iznad 40 C od 14. maja, prema podacima meteorološke službe.
Zvaničnik indijskog ministarstva zdravlja rekao je u srijedu da je bilo više od 40.000 sumnji slučajeva toplotnog udara i najmanje 110 potvrđenih smrtnih slučajeva između 1. marta i 18. juna, kada su sjeverozapadna i istočna Indija zabilježile dvostruko veći broj dana toplinskih valova u jednom od najdužih.
Međutim, teško je dobiti tačan broj smrtnih slučajeva od toplotnih talasa. Većina zdravstvenih vlasti smrtnost ne pripisuje vrućini, već bolestima koje su pogoršane visokim temperaturama, kao što su kardiovaskularni problemi. Vlasti stoga značajno umanjuju broj smrtnih slučajeva uzrokovanih vrućinom - obično zanemarujući hiljade, ako ne i desetine hiljada smrtnih slučajeva.
REKORDI
Toplotni talasi se javljaju zadnjih 12 uzastopnih mjeseci koji su rangirani kao najtopliji zabilježeni u poređenjima iz godine u godinu, prema službi za praćenje klimatskih promjena Evropske unije.
Svjetska meteorološka organizacija kaže da postoji šansa od 86 posto da će jedna od sljedećih pet godina pomračiti rekord 2023. i postati najtoplija zabilježena.
Dok su ukupne globalne temperature porasle za skoro 1,3 C (2,3 F), otvarajući novu karticu iznad predindustrijskih nivoa, klimatske promjene podstiču ekstremnije temperaturne vrhove - čineći toplotne talase češćim, intenzivnijim i dugotrajnijim.
U prosjeku globalno, toplotni talas koji bi se desio jednom u 10 godina u predindustrijskoj klimi sada će se desiti 2,8 puta tokom 10 godina, i biće 1,2 C topliji, prema međunarodnom timu naučnika sa Svjetskom atribucijom za vremensku prognozu ( WWA) grupa.
Naučnici kažu da će toplotni talasi nastaviti da se intenziviraju ako svijet nastavi da oslobađa emisije koje zagrijavaju klimu iz sagorijevanja fosilnih goriva.
Ako svijet dosegne 2 C (3,6 F) globalnog zagrijavanja, toplotni talasi bi se u prosjeku pojavili 5,6 puta u 10 godina i bili bi 2,6 C (4,7 F) topliji, prema WWA.
