Predstavnici vlasti u Alabami tvrde da se radi o humanoj metodi, dok kritičari tvrde da je surova i eksperimentalna.
Zvaničnici su saopštili da je osuđenik Kenneth Eugene Smith (58) proglašen mrtvim u 20.25 po lokalnom vremenu, u zatvoru u Alabami. Smithu je stavljena maska na lice i udahnuo je čist azotni gas kroz nju, što je izazvalo nedostatak kiseonika.
To je bio prvi put da je u Sjedinjenim Državama upotrijebljena nova metoda pogubljenja otkako je smrtonosna injekcija, do sada najčešće korišćena metoda, uvedena 1982.
Smith je osuđen za ubistvo i trebalo je da bude pogubljen 2022. injekcijom, ali nisu mogli da mu nađu venu, pa je pogubljenje odloženo.
Pogubljenje je uslijedilo nakon pravne bitke u posljednjem trenutku u kojoj su Smithovi advokati tvrdili da ga država koristi kao "pokusnog kunića" za eksperimentalni metod pogubljenja koji bi mogao da prekrši ustavnu zabranu okrutnih i neobičnih kazni.
Savezni sudovi odbili su Smithov pokušaj da spriječi pogubljenje azotnim gasom, a najnoviju presudu donio je u četvrtak uveče Vrhovni sud SAD.
Sutkinja Sonia Sotomayor, koja je zajedno sa još dvije liberalne sutkinje izrazila suprotno mišljenje, napisala je: „Pošto nije uspjela da ubije Smitha iz prvog pokušaja, Alabama ga je odabrala za svog 'zamorca' da testira metod pogubljenja koji nikada ranije nije pokušan. Svijet gleda.”
„Nema mnogo istraživanja o umiranju usljed azotne hipoksije. Kada neka država želi da upotrijebi novi metod pogubljenja, u interesu je javnosti da joj priloži dokaze o tome da taj metod umanjuje bol i patnju osuđenika”, navode Smithovi advokati.
Smith je jedan od dvojice muškaraca koji su osuđeni za ubistvo Elizabeth Sennett 1988. On i još jedan muškarac bili su plaćeni po 1.000 dolara kako bi ubili Sennett, a ubistvo je naručio njen muž, inače pastor, koji je bio u velikim dugovima i bilo mu je potrebno životno osiguranje supruge.
Sotomayor je napisala da je Alabama svoj protokol o izvršenju obavila velom tajnosti, objavljujući samo uveliko redigovanu verziju. Sutkinja Elena Kagan napisala je odvojeno mišljenje i pridružila joj se sutkinjaKetanji Brown Jackson.
U posljednjim satima života, Smith se sastao sa članovima porodice i svojim duhovnim savjetnikom, prema portparolu zatvora.
Za posljednji obrok izabrao je biftek, grilovani krompir, tost i jaja u sosu od bifteka, rekao je Jeff Hood, Smithov duhovni savjetnik. „Bio je prestravljen zbog mučenja koje bi moglo da uslijedi. Ali i on je u miru. Jedna od stvari koje mi je rekao je da konačno odlazi”, rekao je Hood.
Protokol pogubljenja zahtijevao je da se Smith veže za kolica u komori za pogubljenje - ista ona u kojoj je bio vezan nekoliko sati tokom pokušaja smrtonosne injekcije - i da mu se stavi „respirator sa vazduhom za cijelo lice” na lice.
Pošto mu se pružila prilika da da završnu izjavu, upravnik bi iz druge prostorije aktivirao gas azota. Puštao bi se kroz masku najmanje 15 minuta ili „pet minuta nakon ravne indikacije na EKG-u, šta god je duže”, prema državnom protokolu.
Sin žrtve, Charles Sennett, prije pogubljenja je rekao da Smith „mora da plati za ono što je uradio”.
„Neki ljudi kažu da ne mora baš toliko da pati. Ali, da li se on pitao koliko je patila moja mama? Uboli su je nožem više puta”, rekao je.
Neki ljekari, međutim, dižu uzbunu zbog ovakvog metoda.
Doktor Philip Nitschke, ekspert za eutanaziju koji je svjedočio u Smithovu korist, smatra da azot može da dovede do hipoksične i mirne smrti, ali da ga brine plan Alabame da za to upotrijebi masku.
Žrtva Elizabeth Sennett pronađena je mrtva 18. marta 1988. u svojoj kući. Njen suprug izvršio je samoubistvo kada je postao osumnjičeni u istrazi. Drugi izvršilac ubistva, John Forest Parker, pogubljen je 2010.
