Analitičari kažu da mađarski lider nastoji da iskoristi globalne tenzije.
Naftovod Druzhba ili Prijateljstvo dovodi rusku naftu u ovu rafineriju na periferiji Budimpešte.
Evropska unija zabranila je uvoz ruske nafte nakon invazije na Ukrajinu. Međutim, Mađarska je tražila izuzeće, tvrdeći da ne može diverzificirati snabdijevanje – i sada je najveći potrošač energije Moskve u EU, kupivši samo u januaru 343 miliona dolara. Rusija također gradi novu nuklearnu elektranu u Mađarskoj.
Kijev kaže da Rusija svoj prihod od energije troši na oružje za ubijanje Ukrajinaca. Međutim, mađarski premijer Viktor Orban odbacuje pozive na prekid ekonomskih veza s Moskvom.
U svom televizijskom godišnjem obraćanju prošle sedmice, Orban je tvrdio da je „Strategija Brisela za Ukrajinu spektakularno propala”.
„Ne samo na ratištu, gdje je situacija katastrofalna, već i u međunarodnoj politici. Uzalud smo govorili da je ovaj rat bratski rat dva slovenska naroda, a ne naš”, rekao je on.
Orban je kritizirao sankcije EU Rusiji, blokirao evropsku pomoć Ukrajini i odgodio ratifikaciju pristupanja Švedske NATO-u. On je Mađarsku učinio odmetnikom Evrope, kaže analitičar Peter Kreko.
„Niko nije otišao tako daleko u rušenju demokratskih institucija, okretanju protiv zapadnog sistema institucija i njegovanju odnosa sa Rusijom i Kinom”, kaže Kreko.
Kina finansira 3,8 milijardi dolara vrijednu brzu prugu od Budimpešte do glavnog grada Srbije Beograda – vodeći projekat njene Inicijative Pojas i put. Mađarska je bila među najvećim svjetskim primateljima kineskih investicija u okviru programa 2022. godine.
Mikloš Ligeti iz mađarske antikorupcijske organizacije Transparency International kaže: „Postoje samovoljno osmišljeni i brzo usvojeni propisi od strane parlamenta koji sprečavaju bilo kakav uvid ili nadzor u i nad ruskom investicijom u nuklearnu elektranu ili kineskom ulaganjem u željezničku prugu koja se gradi od Beograda do Budimpešte. To su velike investicije. U mađarskom kontekstu ovo su investicije bez presedana.”
Mađarska vlada odbacuje tvrdnje o korupciji – i kaže da se detalji ulaganja drže u tajnosti kako bi se osigurali kineski zajmovi.
Topli odnosi Mađarske sa Moskvom i Pekingom zasnovani su na geopolitičkoj situaciji, kaže Kreko.
„Gdje se pojavljuje novi sukob tipa hladnog rata između Kine i Zapada. A Orban želi da igra ulogu mosta između njih. I sve više se radi o ideji da je zapadni liberalno-demokratski poredak pred kolapsom i da moramo tražiti nove modele, bili oni u Rusiji, bili oni u Kini.”
To je oštar preokret u odnosu na izlazak Mađarske iz komunističke vladavine i pristupanje EU.
