Iako se u dokumentu navodi da su otmičari aviona imali podršku Saudijaca koji žive u Americi, ne navode se dokazi o umiješanosti saudijskih zvaničnika u teroristički napad.
Ovaj dokument je i prvi koji je objavljen otkako je predsjednik Joe Biden naredio da se skine oznaka povjerljivosti sa materijala u vezi sa napadom. Riječ je o intervjuu koji je FBI vodio 2015. sa čovjekom koji je često kontaktirao sa Saudijcima u SAD i podržavao ideju da napadači prvo dođu u Ameriku, pa onda izvedu napad.
Biden je prošle nedjelje naredio Sekretarijatu za pravosuđe da skine oznaku povjerljivosti sa dokumenata. Porodice žrtava već dugo traže da se otvore dosijei, a pred sudom u New Yoeku podnijele su tužbu protiv vlade Saudijske Arabije, tvrdeći da je podržavala napadače.
Dokument je objavljen u subotu uveče, nekoliko sati pošto je Biden prisustvovao memorijalnoj ceremoniji u New Yorku, Pennsylvaniji i Virginiji. Porodice žrtava su se protivile prisustvu predsjednika ukoliko ne naredi da se sa povjerljivih dokumenata skine oznaka tajnosti.
Vlada Saudijske Arabije je dugo negirala umiješanost u napade. Ambasada te zemlje u Washingtonu saopštila je da podržava objavljivanje povjerljivih dokumenata i da se "jednom za zauvijek završe optužbe na račun kraljevstva". Također, ambasada negira bilo kakvu umiješanost Rijada.
Dokumenti se objavljuju u osjetljivom trenutku u odnosima SAD i Saudijske Arabije. Bidenova administracija je u februaru objavila dokumente američkih obavještajnih službi o ubistvu novinara Jamala Khashoggija za koje se sumnjiči i saudijski princ Mohammed bin Salman.
Porodice žrtava pozdravile su objavljivanju dokumenta o napadu 11. septembra i ocijenile da je važan korak ka otkrivanju uloge Saudijske Arabije u napadu.
Brett Eagleson, čiji je otac poginuo u rušenju Svjetskog trgovinskog centra u New Yorku, kaže da skidanje oznake tajnosti sa dokumenta "ubrzava potragu za istinom i pravdom".
Jim Kreindler, zastupnik porodica žrtava, u saopštenju je naveo da "nalazi i zaključci u istrazi FBI-a potvrđuju argumente u tužbi protiv saudijske vlade zbog umiješanosti u napade 11. septembra".
"Ovaj dokument, zajedno sa dokazima koji su do sada prikupljeni, prikazuje kako je Al Kaida radila unutar SAD uz podršku saudijske vlade. Između ostalog, tu su i podaci o međusobnim telefonskim pozivima saudijskih zvaničnika i njihovim 'slučajnim sastancima' sa otmičarima, kao i dokazi da su im pomagali da se smjeste i upišu se u dobre škole letenja".
Neposredno poslije napada, su se javile spekulacije o povezanosti Saudijske Arabije i napadača, jer je utvrđeno da su 15 od 19 terorista Saudijci, a Osama bin Laden, lider Al Kaide, potiče iz poznate saudijske porodice.
SAD su istraživale neke diplomate i pojedince povezane sa saudijskom vladom koji su poznavali napadače, pokazuju do sada objavljeni dokumenti.
Ipak, komisija koja je istraživala napad 11. septembra, nije pronašla dokaze da je vlada Saudijske Arabije finansirala napade koje je Al Kaida izvela, ali da je novac mogao da stiže preko humanitarnih organizacija.
Šta piše u dokumentu FBI-a?
U fokusu su posebno bila dvojica napadača koji su prvi stigli u SAD: Nawaf al-Hazmi i Khalid al-Mihdhar
Oni su došli u Californiju u februaru 2000. i tamo se u restoranu sastali sa Saudijcem Omar al-Bayoumijem koji im je pomogao da iznajme stan u San Diegu. Bayoumi je već bio pod nadzorom FBI i bio je povezan sa saudijskom vladom.
Kada je davao iskaz FBI-u, Bayoumi je susret u restoranu opisao kao "slučajan".
Veliki dio dokumenta je intervju FBI-a 2015. sa čovjekom čiji identitet nije objavljen, a koji je pružio značajnu podršku napadačima. Među njegovim kontaktima je i Bayoumi. Navodi se i da je radio u konzulatu Saudijske Arabije u Los Angelesu.
U dokumentu se pominje i Fahad al-Thumairy, u to vrijeme diplomata u konzulatu u Los Angelesu, za koga su istražitelji rekli da je vodio ekstremističku grupu. Njegova braća su kasnije završila u zatvoru Gvantanamo.
I Bayoumi i Thumairy nisu bili u SAD u vrijeme napada 11. septembra.
