Bosna i Hercegovina je dio međunarodne saradnje Indije i nekoliko organizacija iz jugoistočne Evrope koje će lansirati zajednički satelit iz Indije u svemir ove godine.
Satelit CubeSat je poklon Indijske svemirske agencije za Svemirsku asocijaciju jugoistočne Evrope (Southeast European Space Association - SESA), koju čini nekoliko organizacija iz BiH, Srbije, Crne Gore, Sjeverne Makedonije i Hrvatske. Jedan od ključnih ciljeva SESA-e jeste razmjena tehnologija, znanja i iskustva između članica, što omogućava efikasnije i održivije korištenje resursa i znanja.
„Prvenstveno je bio dogovor bio između Srbije i Indije, i zahvaljujući Dušanu Radosavljeviću iz Komiteta za razvoj svemirskog programa iz Novog Sada, koji je želio da učestvuje cijeli region, došlo je do te saradnje. Dakle, Indijci su pristali da taj satelit bude INDO-SESA satelit i na način da sve zemlje regiona budu obuhvaćene ravnopravno”, objasnio je MSc Anes Hadžiomerović iz Centra za edukaciju i robotiku, inovacije i tehnologiju (CERIT) u Mostaru.
Članice SESA su CERIT, Komitet za razvoj svemirskog programa iz Novog Sada, MSR - Montenegro Space Research iz Podgorice, Crne Gora, hrvatski Adriatic Aerospace Association iz Zagreba, te Makedonski tim za robotiku i organizacija za istraživanje svemira iz Skoplja.
Zajednička poruka iz svemira
CubeSat Satelit je dimenzija 10 kubnih centimetara, a prvobitno je razvijen na kalifornijskom politehničkom državnom univerzitetu 1999. Ovakvi sateliti obično služe za minijaturne eksperimente, poput posmatranja Zemlje ili radioamaterskih emitovanja.
„Ovo je naš prvi satelit i osim što će ponijeti radove projekta 'Pošaljimo dječiju maštu u svemir' , on će emitovait našu zajedničku poruku iz svemira”, kazao je Hadžiomerović.„Mi očekujemo da će se lansiranje desiti u 2023. godini, ali tačan datum ne znamo još. To je projekat Indije i povodom 75 godina nezavisnosti oni planiraju da lansiraju te satellite.”
Svemirski programi kao izazov i šansa za razvoj
„Sudjelovanje u razvoju svemirskog programa može biti ključni korak za Bosnu i Hercegovinu i zemlje regiona prema razvoju tehnološki naprednijeg, privredno jačeg i međunarodno relevantnijeg društva. Kao takvi, svemirski programi zaslužuju pažnju i ulaganje od strane vlada i drugih faktora u regiji”, dodao je Hadžiomerović.
„Malim koracima, upornim radom i dijeljenjem tehnologija između članica SESA-e možemo dosta više i brže da učinimo i napredujemo, a sudjelovanje u međunarodnim projektima može pružiti mogućnosti za uspostavljanje partnerstava s drugim državama i organizacijama, te pristupanje novim tehnologijama i resursima poput CanSat raketnog programa u kojem djeca lansiraju minijaturne satelite i tako uče”, zaključio je Hadžiomerović.
