Minsk: Demonstranti Lukašenku poručili da odstupi, Rusija mu nudi vojnu podršku

Vaš browser ne podržava HTML5

Masovni protest u Minsku

"Odstupi", poruka je najmanje 200.000 građana okupljenih u centru bjeloruske prestonice gdje se, pod nazivom "Marš slobode", održao protest protiv bjeloruskog predsjednika Aleksandra Lukašenka.

Izvejštač Reutersa sa mjesta događaja javio je da na skupu nije uočljivo prisustvo policije.

"Marš slobode" još jedan je u nizu protesta uzrokovan nezadovoljstvom građana koji tvrde da su izbori, na kojim Lukašenko tvrdi da je odnio pobjedu, neregularni.

Okupljeni demonstranti mahali su crveno-bijelim zastavama i tražili ostavku bjeloruskog predsjednika poručujući mu: "Nećemo zaboraviti".

U protekloj sedmici, nakon održavanja izbora prije tačno nedjelju dana, najmanje dvoje demonstranata je poginulo dok su hiljade bile pritvorene. Protivnici Aleksandra Lukašenka, koji je u Belorusiji na vlasti 26 godina, tvrde da su izbori namješteni i da je izgubio podršku građana.

Sa druge strane, Lukašenko negira poraz na izborima – tvrdeći da je osvojio 80 odsto glasova građana izašlih na izbore.

Građane je na protest pozvala Svjetlana Cikanouskaja, Lukašenkova protivnica na posljednjim izborima.

Kao i u slučaju prethodnih protesta epicentar protesta je na Trgu nezavisnosti ispred sjedišta državnih institucija. Inače, to je ista lokacija koja je bila mjesto okupljnja Lukašenkovih pristalica.

Protest podrške Lukašenku

Okupljanju je prisustvovalo nekoliko hiljada ljudi. Opozicioni mediji izvijestili su da je Lukašenko, nekada direktor poljoprivrednog dobra iz sovjetskog vremena, organizovao transportovanje građana iz drugih dijelova zemlje da bi prisustvovali okupljanju.

Te tvrdnje agencija Reuters nije uspjela da potvrdi iz nezavisnih izvora.

Lukašenko, koji se suočava sa pritiskom Evropske unije zbog sukoba sa političkim protivnicima, poručio je da su na petnaest minuta od bjeloruske granice raspoređeni tenkovi Sjevernoatlantske alijanse.

„Trupe Sjeveroatlantske alijanse su pred vratima. Litvanija, Letonija, Poljska i Ukrajina traže nam da održimo nove izbore. Bjelorusija će umrijeti kao država - ako novi izbori budu održani. Nikada vas nisam izdao i nikada to neću učiniti", rekao je Lukašenko.

NATO je odbacio Lukašenkove tvrdnje da Sjeveroatlantska alijansa raspoređuje trupe na zapadnoj granici Belorusije - ukazavši i da pomno prati trenutnu situaciju.

"NATO ne povećava broj trupa u regionu. Multinacionalno prisustvo u istočnom dijelu Alijanse nije prijetnja ni po jednu državu. isključivo je odmbrambena, proporcionalna, svrha im je da spriječe konflikt i održe mir", navedeno je u izjavi portparola NATO-a u kojoj je pozvao Belorusiju da poštuje osnovne slobode - uključujući i pravo na mirne proteste.

Belarus, Minsk, Belarusian President Alexander Lukashenko delivers a speech during a rally of his supporters

Često emotivan u nastupima na državnoj televiziji – Lukašenko je iznio optužbe o navodnoj zavjeri iskovanoj u inostranstvu kojom bi bio srušen sa vlasti.

“Otadžbina je u opasnosti”, jedna je od parola koja se mogla čuti tokom protesta, na koju su okupljeni reagovali povicoma: “Ujedinjeni smo i nepobjedivi”.

Dio okupljenih na protestu imali su uz sebe bjeloruske zastave i uzvikivali poruke podrške državi i Lukašenku, oslovljavajući ga nadimkom – Batka.

"Podržavam Lukašenka. Ne razumijem zašto su svi protiv njega. Zahvaljujući njemu plate i penzije stižu na vrijeme”, rekla je Reutersu šezdeset osmogodišnja Alja Georgijevna.

Pristalice Aleksandra Lukašenka u Minsku

Za to vrijeme Evropska unija najavljuje sankcije Bjelorusiji kao odgovor na nasilnu reakciju režima protiv demonstranata – koji, za sada, ne pokazuju namjeru da se povuku.

Rusija ponudila vojnu podršku

Rusija je saopštila da je spremna da ponudi vojnu pomoć Aleksandru Lukašenku, bjeloruskom predsjedniku koji se nakon reizbora suočava sa masovnim građanskim protestima u zemlji.

Zvanični Kremlj objavio je da je ruski predsjednik Vladimir Putin prenio Lukašenku da je Rusija spremna da pomogne Bjelorusiji u skladu sa dogovorom o kolektivnom vojnom savezu ukoliko je to potrebno – i ako se na tu zemlju vrši spoljni pritisak, izvijestila je agencija Reuters.

U objavi, međutim, nije precizirano odakle bi se taj spoljni pritisak mogao vršiti.

Vladimir Putin i Aleksandar Lukašenko tokom obeležavanja Dana pobede u Drugom svetskom ratu u Moskvi

Reakcije je izazvao i neuobičajeni potez Igora Leščeneja, bjeloruskog ambasadora u Slovačkoj, koji je podržao antivladine proteste u izjavi koju je objavio nedeljnik Naša niva u subotu. I drugi državni službenici, uključujući policijske funkcionere, medijske radnike, podržali su okupljanja protiv Lukašenka.

Usponi i padovi odnosa dve države

Odnosi Rusije i Belorusije su promjenjivi – istovremeno Bjelorusija predstavlja interesnu zonu Rusije imajući u vidu gasovovod kojim ta država, preko bjeloruske teritorije, plinom snabdijeva države sa zapada Evrope.

Veze između dvije države karakerisala je napetost prije izbora. Takođe, Rusija umanjila podsticaje Lukašenkovom režimu.

Međutim, Lukašenko i Putin dva puta su razgovorali telefonom tokom vikenda.

Susjedi su 1999. godine potpisali sporazum kojim je trebalo da bude oformljena zajednička država. Inicijativa nikada nije u potpunosti sprovedena. Istovremeno, posljednjih godina Lukašenko je odbacio pozive Moskve za bliže ekonomske i političke - tvrdeći da je riječ o ugrožavanju suvereniteta Bjelorusije.