Zapad i Rusija sankcijama i kontra-sankcijama uzvraćaju jedni drugima milo za drago. U sjeni tih već nametnutih, a i najavljivanih sankcija i kontra-sankcija, u evropskim zemljama intenzivno se razmatraju mogućnosti smanjivanja ovisnosti Evrope o ruskom gasu. Evropa uvozi oko 30 procenata prirodnog gasa iz Rusije i upravo to je razlog za bojazan da će potreba za tom vrstom energenta biti jaka poluga Moskve u odgovoru na diplomatske, političke i ekonomske pritiske Sjedinjenih Država i Evropske unije na Rusiju u kontekstu ukrajinske krize.
U Evropskoj uniji se nadaju da bi dugoročan odgovor na ovisnost or ruskog gasa mogao biti nađen u bogatim ležištima naftnog škriljevca u Sjevernoj Americi. Sjedinjene Države su najveći svjetski proizvođač gasa iz tog izvora. Evropa želi da Sjedinjene Države taj gas, u tečnom stanju, počnu slati na evropsku stranu Atlantika.
Na prošlonedjeljnim razgovorima o slobodnoj trgovini između zemalja Evropske unije i Sjedinjenih Država, snabdijevanje Evrope gasom bilo je u vrhu dnevnog reda.
Karel de Gucht, komesar Evropske unije za trgovinske odnose je, između ostalog, istakao:
"Mi u Evropi smo uveliko ovisni od uvoza energenata iz drugih zemalja, posebno iz Rusije. Da li postoji jednostavno rješenje za taj problem? Ne, ne postoji. Ja ću pregovarati sa nadležnim zvaničnicima Sjedinjenih Država o uvozu gasa dobijenog iz naftnog škriljevca."
Analitičari ukazuju na niz poteškoća. Osnovna je cijena. Sa troškovima transporta američki gas bio bi znatno skuplji od ruskog. U Sjedinjenim Državama postoji i otpor izvozu gasa u druge zemlje. Za američku industriju to je jeftin energent i jedan od značajnih elemenata konkurentnosti na svjetskom tržištu.
Raznovrsnost energetskih izvora i snabdjevača je ključ promjene geopolitičkih odnosa Evrope i Rusije, smatra profesor univerziteta London Alan Riley i dodaje:
"Kompletiranje, stvaranje jedinstvenog tržišta gasa, uz uvoz gasa iz Katara i, potencijalno, iz Sjedinjenih Država u narednih nekoliko godina jedna je mjera, Druga.... vraćanje uglju. I ugalj se sada uveliko koristi, američki ugalj, u Sjedinjenim Država zamijenjen jeftnim gasom, koji Evropa uvozi. Evropa ima dosta opcija."
Potezi Rusije prema Ukrajini i, posebno, prema Krimu iznenadili su Evropu i intenziviraće napore na obezbjeđivanju gasa sa drugih strana ističe i Ian Bond, analitičar Centra za evropske reforme:
"Drugi veliki isporučioci gasa u tečnom stanju mogli bi biti Katar i Alžir. Možda je moguće privoljeti Njemačku da za poduže vremensko razdoblje ponovo aktivira zatvorene nuklearne elektrane, što bi takođe značajno smanjilo ovisnost o ruskom gasu."
U junu prošle godine u Grčkoj je potpisan ugovor o gradnji gasovoda od Azerbejdžana. Realizacijom tog projekta Evropska unija će imati jednu od direktnih alternativa uvozu gasa iz Rusije. Taj gasovod trebalo bi da bude dovršen i otvoren 2019. godine.
Širenje izvora iz kojih Evropa može uvoziti energente znači i jačanje evropskog uticaja prema Rusiji, dodaje Ian Bond:
"Rusija vrlo značajno ovisi od profita ostvarenog prodajom gasa Evropi. Najmanje polovina državnog bužeta puni se prodajom gasa evropskim zemljama. Tačno je da bi se Evropa u zimskom periodu smrzla brže nego što bi Gazprom bankrotirao, ali sada dolazi ljeto što znači prednost za Evropu."
U svim kalkulacijama, pojedinačnim i ukupnim, odlučujući faktor za većinu evropskih kupaca ruskog gasa biće cijena. Ma koliko Evropa bila nezadovoljna i zabrinuta politikom Moskve, cijene ruskih energenata su i najniže i najprihvatljivije.
U Evropskoj uniji se nadaju da bi dugoročan odgovor na ovisnost or ruskog gasa mogao biti nađen u bogatim ležištima naftnog škriljevca u Sjevernoj Americi. Sjedinjene Države su najveći svjetski proizvođač gasa iz tog izvora. Evropa želi da Sjedinjene Države taj gas, u tečnom stanju, počnu slati na evropsku stranu Atlantika.
Na prošlonedjeljnim razgovorima o slobodnoj trgovini između zemalja Evropske unije i Sjedinjenih Država, snabdijevanje Evrope gasom bilo je u vrhu dnevnog reda.
Karel de Gucht, komesar Evropske unije za trgovinske odnose je, između ostalog, istakao:
"Mi u Evropi smo uveliko ovisni od uvoza energenata iz drugih zemalja, posebno iz Rusije. Da li postoji jednostavno rješenje za taj problem? Ne, ne postoji. Ja ću pregovarati sa nadležnim zvaničnicima Sjedinjenih Država o uvozu gasa dobijenog iz naftnog škriljevca."
Analitičari ukazuju na niz poteškoća. Osnovna je cijena. Sa troškovima transporta američki gas bio bi znatno skuplji od ruskog. U Sjedinjenim Državama postoji i otpor izvozu gasa u druge zemlje. Za američku industriju to je jeftin energent i jedan od značajnih elemenata konkurentnosti na svjetskom tržištu.
Raznovrsnost energetskih izvora i snabdjevača je ključ promjene geopolitičkih odnosa Evrope i Rusije, smatra profesor univerziteta London Alan Riley i dodaje:
"Kompletiranje, stvaranje jedinstvenog tržišta gasa, uz uvoz gasa iz Katara i, potencijalno, iz Sjedinjenih Država u narednih nekoliko godina jedna je mjera, Druga.... vraćanje uglju. I ugalj se sada uveliko koristi, američki ugalj, u Sjedinjenim Država zamijenjen jeftnim gasom, koji Evropa uvozi. Evropa ima dosta opcija."
Potezi Rusije prema Ukrajini i, posebno, prema Krimu iznenadili su Evropu i intenziviraće napore na obezbjeđivanju gasa sa drugih strana ističe i Ian Bond, analitičar Centra za evropske reforme:
"Drugi veliki isporučioci gasa u tečnom stanju mogli bi biti Katar i Alžir. Možda je moguće privoljeti Njemačku da za poduže vremensko razdoblje ponovo aktivira zatvorene nuklearne elektrane, što bi takođe značajno smanjilo ovisnost o ruskom gasu."
U junu prošle godine u Grčkoj je potpisan ugovor o gradnji gasovoda od Azerbejdžana. Realizacijom tog projekta Evropska unija će imati jednu od direktnih alternativa uvozu gasa iz Rusije. Taj gasovod trebalo bi da bude dovršen i otvoren 2019. godine.
Širenje izvora iz kojih Evropa može uvoziti energente znači i jačanje evropskog uticaja prema Rusiji, dodaje Ian Bond:
"Rusija vrlo značajno ovisi od profita ostvarenog prodajom gasa Evropi. Najmanje polovina državnog bužeta puni se prodajom gasa evropskim zemljama. Tačno je da bi se Evropa u zimskom periodu smrzla brže nego što bi Gazprom bankrotirao, ali sada dolazi ljeto što znači prednost za Evropu."
U svim kalkulacijama, pojedinačnim i ukupnim, odlučujući faktor za većinu evropskih kupaca ruskog gasa biće cijena. Ma koliko Evropa bila nezadovoljna i zabrinuta politikom Moskve, cijene ruskih energenata su i najniže i najprihvatljivije.
