Linkovi

SAD: Dolazi li vrijeme metalnog dolara?


"Što više ljudi bude shvatalo kakve su moguće uštede, tako će rasti podrška zamjeni paprirnatog dolara kovanicom."

Nacionalni dug Sjedinjenih Američkih Država raste već godinama. Istovremeno, u Kongresu se intenzivno raspravlja kako štedjeti na brojnim državnim i budžetskim stavkama i troškovima. Predstavnici lobističke grupe Dollar Coin Alliance, koja zagovara upotrebu kovanice od jednog dolara umjesto papirnate novčanice, tvrde da bi milijarde dolara mogle biti ušteđene prelaskom na korištenje metalnog dolara.

Treba reći da je ta kovanica u Sjedinjenim Državama u upotrebi dugi niz godina, ali je Amerikanci nerado i rijekto koriste. U nekoliko proteklih godina Ministarstvo finansija pokušavalo je metalni dolar obimnije uključiti u opticaj, ali bez uspjeha i tokom 2011. godine kovanje kovanice od jednog dolara skoro je potpuno prestalo. Da li je dolazi vrijeme da se upotreba metalnog dolara oživi, da papirnata novčanica od jednog dolara bude povučena u godinama koje slijede?

Amerikanci, jednostavno rečeno, vole papirnati dolar. Jim Kolbe, ko-predsjedavajući Alijanse za metalni dolar, uvjeren je, međutim, da bi se prelazak na kovanicu svima itekako isplatio:

"Kovanje metalnog dolara je skuplje skoro tri puta od štampanja papirnate novčanice. Ali.... kovanica traje najmanje 35 godina i koristi se reciklirani materijal. Papirnati dolar štampa se od novog materijala i brzo haba. Svake godine režemo, uništavamo, 3 milijadre novčanica od jednog dolara jer su oštećene i istrošene."

Godinama se Jim Kolbe, bivši kongresmen, zalaže za usvajanje legislative kojom bi metalni dolar postepeno zamijenio papirnatu novčanicu. Podrške ni u Kongresu, a ni u široj javnosti nije bilo. Sada se, procjenjuje on, odnos prema toj mogućnosti mijenja, a nedavne ankete ukazuju da 61 procenat anketiranih Amerikanaca smatra tu ideju dobrom, i dodaje:

"Što više ljudi bude shvatalo kakve su moguće uštede, tako će rasti podrška zamjeni paprirnatog dolara kovanicom."

Kao jedan od argumenata Jim Kolbe navodi studiju Ureda za odgvornost rada vlade u kojem se prati i kako država troši novac poreskih obveznika. U toj studiji procjenjuje se da bi prelaskom kovanicu tokom 30 godina korištenja bilo ušteđeno preko četiri milijarde dolara, a moguće i mnogo više.

Za Christy Thompson to zvuči primamljivo:

"Zapravo, ja bih rekla da, trebamo to uraditi."

Kim Doering nije za:

"Kovanica je bučnija i teža za džep."

Vlasnica restorana Sue Fouladi ne bi voljela u registarskoj kasi dolaraske kovanice, ali....:

".... Ako ne budem imala izbora, moraću. No zbog toga neću biti sretna."

Jedan od problema je veličina kovanice od jednog dolara. Uz razliku u boji, iste je veličine kao i kovanica od 25 centi. Robert Blecker, profesor ekonomije na univerzitetu American smatra da bi kovanica od jednog dolara trebala biti uveliko drugačija:

"Te dvije kovanice morale bi se razlikovati po debljini i prečniku. Metalni dolar ne treba biti velik i težak i u tom slučaju vjerujem da bi ga Amerikanci više voljeli."

Studentica Emili Sturgill razmišlja i jednoj praktičnoj sitnici:

"Kovanice su pogodne. Lako ih stavljam u džep i ne brinem da li će mi ispasti iz džepa, kao papirnati dolar, kada vadim ključeve ili telefon."

Robert Blecker ističe da kovanica od jednog dolara u široku upotrebu neće ući lako:

"Nećemo odustati o papirnate novčanice sve dok je potpuno ne povučemo iz opticaja i dok ne budemo prisiljeni koristiti kovani dolar."

Ako se to desi kovanice od jednog dolara, sada čuvane u vladinim trezorima, ugledaće svjetlo dana i zveckati u džepovima Amerikanaca.

SAD: Dolazi li vrijeme metalnog dolara?
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:25 0:00

XS
SM
MD
LG