Nepune tri godine pošto su SAD ušle u rat - proslave na kraju sukoba u Evropi. Dok je svijet otkrivao obim zvjerstava nacizma, žestoki sukobi protiv Japana su se nastavili u Pacifiku. Više od 60 miliona ljudi je stradalo u tom konfliktu.
Pobjeda saveznika nije bila zagarantovana. Njihov uspjeh je bio rezultat ogromnog broja velikih i malih odluka, objašnjava istoričar Conrad Crane.
“Veliki broj odluka pojedinaca, pojedinih predsjednika, ljudi na bojnom polju, komandanata brodova”, navodi on.
Prijetnja nacizma je dovela do partnerstva malo vjerovatnih saveznika.
“Kad je riječ o različitosti: Amerika, Britanija i Sovjetski Savez su se udružili da zajedno unište Njemačku i njene satelite, a kasnije i japansku imperiju. To je savršen primjer kako bi koalicije trebalo da funkcionišu”, dodaje Crane.
Poslije rata, Evropa se digla iz pepela i izgradila dijelom uz pomoć američkog Marshallovog plana i nove želje za jedinstvom u Evropi, podsjeća ekonomista u Institutu Milken Kevin Klowden.
“Veliki dio transformacije u Evropi, danas postojeće institucije osnovane su i iz potrebe da se izgradi poslije Drugog svjetskog rata, kao i osećaja da poslije rata Evropljani nisu više osjećali da mogu sami da riješe takve stvari. Bila im je potrebna pomoć”, kaže on.
Za mnoge Sjedinjene Države su postale model. Promovisale međunarodne institucije, podsjeća istoričar Crane.
“Poput Ujedinjenih nacija, osnivanja Međunarodnog monetarnog fonda, Svjetske banke i u osnovi vezivanja svjetske ekonomije za američki dolar”, navodi Crane.
Zategnutosti su se ponovo javile u novom, ovog puta Hladnom ratu, u kojem su Sjedinjene Države bile sučeljene sa Sovjetskim Savezom i komunističkom Kinom.
Danas uz novi porast nacionalizma, mnoge zemlje se okreću unutrašnjim pitanjima.
“Javlja se pitanje da li tradicionalne američke vrijednosti poput slobodne trgovine funkcionišu i dalje u našu korist. Stoga definitivno postoji promjena u stavu u odnosu na generaciju iz 1945. godine”, kaže Crane.
Uzevši u obzir gubitak velikog dijela proizvodnog sektora u SAD, i suočavanja sa pandemijom COVID-19, ovo je doba preispitivanja, ističe Klowden.
“Sada kada nemamo dovoljno lijekova proizvedenih u SAD, kada nemamo dovoljno maski, zaštitne opreme za medicinsko osoblje, shvatamo da je ovo u velikoj mjeri poput ratne situacije kada je riječ o proizvodnji”, govori on.
Otkazivanjem dana proslava i jedinstva, sada smo fokusirani na sasvim drugačiji izazov.
