Linkovi

Nauka u 2024: Ključni trenuci i izazovi


NASA Misija Mjesec
NASA Misija Mjesec

Godina 2024. donijela je nova naučna dostignuća i izazove: revolucionarni lijek lenacapavir u borbi protiv HIV-a, rekordne globalne temperature, spektakularnu pojavu komete C/2023 A3, te otkrića u mašinskom učenju i biomedicini.

Uz klimatske prekretnice i istraživanja koja oblikuju budućnost, nauka je opet pokazala moć transformacije svijeta.

Lenacapavir: Revolucionarni lijek u borbi protiv HIV-a

Naučni magazin Science proglasio je lenacapavir dostignućem godine za 2024. Ovaj lijek je postigao izuzetne rezultate kao PrEP (profilaksa prije izlaganja) zahvaljujući istraživanjima strukture i funkcije HIV-ovog kapsidnog proteina, kojeg cilja. Ovaj proboj otvara novu eru u borbi protiv zaraznih bolesti.

Farmaceut drži bočicu lenakapavira, novog injekcionog lijeka za prevenciju HIV-a, u zdravstvenom istraživačkom centru u Kejptaunu, Južna Afrika, utorak, 23. jula 2024. (AP Photo/Nardus Engelbrecht, File)
Farmaceut drži bočicu lenakapavira, novog injekcionog lijeka za prevenciju HIV-a, u zdravstvenom istraživačkom centru u Kejptaunu, Južna Afrika, utorak, 23. jula 2024. (AP Photo/Nardus Engelbrecht, File)

2024: Najtoplija godina u historiji

Prema Svjetskoj meteorološkoj organizaciji, prošla godina bila je rekordna po globalnom zagrijavanju. Prosječna temperatura premašila je prethodne rekorde tokom 16 uzastopnih mjeseci od juna 2023. do septembra 2024. Ovo je prva godina s temperaturom više od 1,5 ℃ iznad predindustrijskog nivoa, što upozorava na opasnu prekretnicu.

Kometa C/2023 A3: Nebeski spektakl godine

Kometa C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) 12. oktobra približila se Zemlji, donoseći spektakularan prizor. Ovaj dugoperiodični objekt, otkriven ranije, privukao je pažnju astronoma i javnosti. Komete poput ove podsjećaju na složenost našeg sunčevog sistema i istraživanje njegovog porijekla.

Slika koju je ustupio Patrick Ditz prikazuje dva pogleda na kometu C/2023 A3 sa dodanim linijama koje ukazuju na njenu ugaonu veličinu, gledano iz San Pedra de Atacame, Čile, 24. septembra 2024.
Slika koju je ustupio Patrick Ditz prikazuje dva pogleda na kometu C/2023 A3 sa dodanim linijama koje ukazuju na njenu ugaonu veličinu, gledano iz San Pedra de Atacame, Čile, 24. septembra 2024.

Virus ptičje gripe evoluira

H5N1, podtip ptičije gripe, zarazio je ptice, perad, sisare, a sada i krave, s dokazima da može preći na ljude. Iako prijenos s čovjeka na čovjeka nije zabilježen, virus evoluira i predstavlja rizik od pandemije. Naučnici intenzivno prate njegovo širenje i potencijalne opasnosti u 2025. godini.

Astronauti u problemima

Zbog kašnjenja sa kapsulom Dragon, NASA-ini astronauti Butch Wilmore i Suni Williams neće se vratiti na Zemlju do marta 2025., iako je njihova misija trebala završiti u junu 2024.

Nobelove nagrade za dostignuća u razvoju mašinskog učenja i vijesti iz tehnologije kvantnih kompjutera

Nobelove nagrade 2024. obilježila su otkrića koja oblikuju našu budućnost. John J. Hopfield i Geoffrey E. Hinton prepoznati za razvoj neuronskih mreža. David Baker, Demis Hassabis i John Jumper koji su radili na modelu nagrađeni su za istraživanja struktura proteina s ključnim doprinosima u biomedicini.

Geoffrey Hinton i John J. Hopfield prisustvuju uručenju Nobelove nagrade iz fizike u Stockholmu.
Geoffrey Hinton i John J. Hopfield prisustvuju uručenju Nobelove nagrade iz fizike u Stockholmu.

GoogleAI je predstavio svoj prototip kvantnog kompjutera koji je precizniji i ispravlja greške. Ovo je, smatraju stručnjaci, prekretnica koja je potvrdila da su kvantni kompjuteri mogući.

  • 16x9 Image

    Jelena Kalinić

    Biolog, dopisnik Glasa Amerike za nauku, i dobitnica EurekaAlert (AAAS) Felowship 2020. za naučne novinare. Vodi blog Quantum of Science od 2015.

XS
SM
MD
LG