Procjena, dio upravo objavljenog izvještaja Pentagona, upozorava da su u najboljem slučaju napori koje podržavaju Sjedinene Države u borbu potiv terorističkih grupa, u zastoju, uz to da filipinske snage nisu uspjele da pređu u prednost.
"Generalno, čini se da napori na smanjenju ekstremizma na Filipinima nisu donijeli suštinsku razliku", napisao je vršilac dužnosti generalnog inspektora američkog Sekretarijata za odbranu Sean O’Donnell u izvještaju u kojem ocjenjuje uspjeh operacije "Pacifički orao - Filipini".
IS - Istočna Azija i njeni partneri "ostali su približno iste veličine i snage posljednjih nekoliko godina", dodao je O’Donnell napominjući da je došlo do "malih promjena" u njihovoj sposobnosti finansiranja i izvođenja operacija.
Kontraterorizam koji finansiraju SAD
Nemogućnost da se ostvari trajniji poraz Islamske države na Filipinima dolazi uprkos značajnim američkim ulaganjima, uključujući gotovo 70 miliona dolara potrošenih od početka ove godine, što je pad od više od 108 miliona dolara u odnosu na prošlu godinu i pad od nešto više od 100 miliona dolara u odnosu na pretprošlu.
Prema generalnom izvještaju inspektora, većina tog novca otišla je u obavještajne službe, nadzor i izviđanje, što uključuje upotrebu bespilotnih letjelica i druge opreme za pomoć filipinskim snagama u lovu na ćelije IS.
Ali, pored određenog početnog napretka, kada su američke specijalne snage pomogle filipinskim naporima da se 2017. godine ponovo preuzme kontrola kad gradom Marawi, na južnom filipinskom ostrvu Mindanao, napori za iskorjenjivanje IS-a nisu postigli održivi uspjeh.
Uprkos tome što je pretrpio gibitak od hiljadu svojih boraca ubijenih ili zarobljenih u petomjesečnoj bitci za Marawi, kao i smrt jednog od vođa Isnilona Hapilona, mjesec dana kasnije, IS je opstao
Američki vojni i zvaničnici za borbu protiv terorizma kažu da je IS uspio da zadrži svoj broj u stotinama - od nekoliko stotina, do oko 500 ljudi.
Posljednje procjene američke Obavještajne agencije za odbranu govore da IS ima od 300 do 500 boraca, podijeljenih u brojne frakcije, uključujući grupe Abu Sayyaf, Maute, Ansar Khalifa i druge.
Postoje takođe indikacije da se teroristička grupa širi izvan svojih starih uporišta na jugu Filipina.
Prošlog juna, filipinske snage bezbjednosti saopštile su da su četiri borca IS-a, dio "spavajuće" ćelije, ubijena u raciji u glavnom gradu Manili.
I američki zvaničnici upozoravaju da IS i dalje dobija pristalice širom zemlje, čak i u oblastima u kojima se trenutno ne bori.
IS i COVID-19
Postoji i zabrinutost da borci IS koriste prednosti pandemije koronavirusa.
"Ograničenja zbog COVID-19, zajedno s rotacijama sile, negativno su uticala na količinu američke obavještajne, nadzorne i izviđačke podrške", navodi se u generalnom izvještaju inspektora Pentagona.
Postoji i zabrinutosti da bi IS grupe mogle da budu ojačane i od strane bivših članova i simpatizera koji su među 10.000 zatvorenika koje je vlada oslobodila kao odgovor na širenje koronavirusa kroz zatvorski sistem u zemlji.
Zvaničnici su takođe zabrinuti zbog neuspjeha američkih napora da pomognu u promjeni "ekonomskih, socijalnih i političkih uslova" koji mogu da postaknu popularnost grupa poput Islamske države.
"Mi plaćamo uslugu ovoj ideji suprotstavljanja narativu, ali zapravo nemamo dobar osjećaj šta to podrazumijeva", rekao je Colin Clarke, stariji saradnik u Soufan centru, globalnoj istraživačkoj grupi za bezbjednost.
On kaže da je učinjen priličan maksimum kako bi se napravio napredak.
"Za svaki korak naprijed, bilo je dva koraka nazad jer nismo imali sposobnost da vodimo vrstu održivog nacionalnog programa CVE (suprotstavljanje nasilnog ekstremizma). Više je to bilo vrsta, znate, piši-briši".
