Organizacija Freedom House navodi da je index funkcioniranja demokracije u 2016 opao u više od polovine od 29 zemalja obuhvaćenih istraživanjem u centralnoj i istočnoj Evropi, na Balkanu i Euroaziji. To je drugi do sada najveći pad u 22 godine dugoj istoriji godišnjeg izvještaja Freedom House-a, i on se pripisuje uzdizanju populističkih pokreta u regionu zemalja u tranziciji, gdje lideri otvoreno napadaju liberalne demokracije.
Mađarska u okviru vladavine Viktora Orbana se nalazi na najnižem mjestu u centralnoj Evropi, navodi se u izvještaju Freedom House-a. Nate Schenkkan iz te organizacije govori iz New Yorka putem Skype-a.
Kada govorimo o populizmu u centralnoj Evropi, Orban je prvo ime na listi. On je stvorio primjer za zemlje članice, čak i za Evropsku uniju, da odbiju demokraciju, kaže Schenkkan.
Kao i u Mađarskoj, gdje su u nedjelju organizirani pro-demokratski prosvjedi, i Poljski lider se našao predmetom kritika Freedom House-a zbog napada na ustavni sud te zemlje i potkopavanja regulativnog sistema zemlje. Rusija se također nalazi gotovo na dnu ljestvice, čak iako se u izvještaju priznaje da uveliko razvijeno građansko društvo i dalje postoji usprkos naporima da se suzbije, zajedno sa nekim nezavisnim medijima. Ali bivši zvaničnik ruske centralne banke Sergey Aleksashenko se ne slaže.
Možemo reći da postoji izvjesna sloboda interneta, ali 80% ruskog stanovništva dobije vijesti sa TV-a i nema tv stanice koju trenutno ne kontrolira vlada. Možda možete reći da postoji neka sloboda, naravno da postoji, ali to nije sloboda informiranja i po mom mišljenju to je ozbiljna pogrešna procjena onoga što se dešava u Rusiji, kaže Aleksashenko.
Na Balkanu, indeks demokracije je opao za četiri zemlje, uključujući BiH, dok se za dvije popravio. U Euroaziji, Kirgistan je ponovo stavljen u kategoriju Konsolidiranih autoritarnih režima, što je klasifikacija koju nije imao još od parlamentarnih izbora 2011. U izvještaju se kaže da je korupcija u Euroaziji opala u 5 od 12 zemalja, ali da je dostigla do sada najniži nivo u Azerbejdžanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu.
Izvještaj ukazuje na neke napretke u Bjelorusiji, iako je nedavno zabilježeno ugušivanje uličnih prosvjeda u kojima je na stotine ljudi uhapšeno, od kojih je neke policija odvukla ili pretukla.
Freedom House ukazuje i na Ukrajinu, Rumuniju i Kosovo kao svjetle tačke izvještaja, jer su u tim zemljama postepeno provedene strukturalne reforme.
