Izostanak dogovora o deklaraciji za samit Evropske unije i balkanskih lidera 6. oktobra je "niska tačka" u strategiji EU da primi Srbiju, Kosovo, Bosnu i Hecegovinu, Crnu Goru, Albaniju i Sjevernu Makedoniju. To se, kako ocjenjuje Reuters, takođe podudara sa rastom napetosti na granici Kosova i Srbije.
EU je na samitu planirala da ponovi obećanje dato prije 18 godina da će pružiti "nedvosmislenu podršku evropskoj perspektivi Zapadnog Balkana", navodi se u nacrtu deklaracije od 11. septembra, u koji je uvid imala agencija Reuters. Međutim, diplomate navode da se o nacrtu već vodile najmanje dvije runde razgovora bez sporazuma.
Članica EU nisu objavile svoje stavove, ali bogate zemlje na sjeveru kao što su Danska, Francuska i Holandija strahuju da se ne ponovi ubrzano pridruživanje Rumunije i Bugarske 2007. godine i loše vođena migracija radnika iz istočne Evrope u Britaniju zbog koje su se mnogi Britanci okrenuli protiv unije.
Reuters podsjeća da se Bugarska protivi ulasku Sjeverne Makedonije zbog spora u pogledu jezika.
Čak i ako bude dogovora u pogledu sadržaja deklaracije, spor odražava zastoj u realiziciji plana Evropske unije da napravi "krug prijatelja" od Ukrajine do Tunisa, nuđenjem tješnjih veza, trgovine i pomoći.
Umjesto toga, Kina i Rusija povećavaju investicije i uticaj, a u januaru, Srbija je bila prva evropska zemlja koja je primila pošiljku kineskih vakcina protiv Kovida 19 za masovnu imunizaciju.
EU takođe indirektno pogoršava tenzije u regionu sa 20 miliona stanovnika koji su željeli da se pridruže uniji poslije ratova 1990-tih.
"Moraju da se loše ponašaju da bi bili primjećeni. Situacija na Balkanu se pogoršava zato što su evropske prijestonice izgubile interesovanje", rekao je neimenovani visoki diplomata EU zadužen za politiku prema Balkanu, a prenosi Reuters.
Evropska unija i Sjedinjene Države su pozvali na smirivanje situacije, a predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen je u utorak počela trodnevnu turneju tokom koje će posetiti šest balkanskih država da bi iskazala posvećenost Brisela regionu.
Tokom posjete Albaniji, fon der Lajen je poručila da ostaje pri stavu da je budućnost te zemlje u Evropskoj uniji.
Međutim, kredibilitet EU je narušen, naročito nakon što su Francuska i Holandija prije dvije godine privremeno zaustavile proces proširenja, koji sada blokira Bugarska.
Države koje podržavaju proširenje, među kojima su Austrija, Italija, Hrvatska, Slovenija i baltičke države, kritikuju Njemačku i Francusku zato što nisu izvršili pritisak na Bugarsku da povuče veto.
Napredak Albanije je takođe zaustavljen zato što je u procesu proširenja povezan sa Sjevernom Makedonijom.
"Dok god toliko mnogo članica, iz nekog razloga, vjeruje da ne bi trebalo dalje proširivati EU zajednicu, onda zaista ne idemo nigde", ocijenio je Džon O'Brenan, ekspert za EU integracije na Univerzitetu Mejnut u Irskoj.
