Procjena Centralne komande SAD, Odbrambene obavještajne agencije (DIA) i drugih dio je upravo objavljenog izvještaja generalnog inspektora Sekretarijata za odbranu koji ispituje potencijalne prijetnje koje dolaze iz Afganistana nakon povlačenja SAD iz te zemlje prije šest mjeseci.
To je u suprotnosti sa zabrinjavajućim ocjenama koje su od oktobra iznosili najviši zvaničnici Pentagona, koji su upozorili da bi IS-Horasan (IS-K, ISIS-K) mogla da bude spremna da napadne Zapad i SAD za samo šest mjeseci, pri čemu bi Al Kaida obnovila isti kapacitet za samo godine.
"I Al-Kaida, i ISIS-K imaju namjeru da sprovode spoljne operacije", rekao je Kolin Kal, podsekretar Sekretarijata odbrane za politiku, tada senatskom Odboru za oružane snage, koristeći akronim za afganistansku podružnicu Islamske države.
Nove procjene slažu se da namjera još uvijek postoji, ali da lideri obje terorističke grupe imaju druge prioritete.
IS pokrajine Horasan, kako je takođe poznat taj ogranak Islamske države, posebno izgleda više fokusiran na učvršćivanje svoje podrške unutar Afganistana umjesto na pripremanje napada dalje na neprijatelje.
"DIA je ocijenila da ISIS-K daje prioritet napadima unutar Afganistana u odnosu na spoljne operacije", navodi se u izvještaju u kom se navodi niz napada na talibanske bezbjednosne kontrolne punktove, kao i smrtonosni napad u novembru na vojnu bolnicu u Kabulu u kojem je ubijeno najmanje 25 ljudi, dok je više od 50 ranjeno.
"Ciljani napadi ISIS-K na kritičnu infrastrukturu istakli su nesposobnost talibanskog režima da ostvari osnovnu bezbjednost i radili na delegitimizaciji Talibana kod lokalnog stanovništva", navodi se u izvještaju.
Dodaje se da je DIA ocijenila da je IS-Horasan "vjerovatno iskoristio antitalibansko raspoloženje i nedostatke u upravljanju da bi podstakao regrutovanje, posebno među marginalizovanim stanovništvom".
U izvještaju se takođe upozorava da grupa "održava veze sa borcima iz zemalja širom centralne i južne Azije, što vjerovatno čini grupu prijetnjom interesima SAD u tim zemljama".
U obavještajnim podacima koje su podijelile države članice Ujedinjenih nacija u izvještaju objavljenom ranije ovog mjeseca upozorava da se IS-Horasan skoro udvostručio od povlačenja SAD na skoro 4.000 boraca i da grupa ponovo kontroliše ograničenu teritoriju u istočnom dijelu zemlje.
Zvaničnici Talibana pokrenuli su nekoliko pokušaja da razbiju IS-Horasan, iako su brojni analitičari primijetili da su različite operacije imale ograničen uspjeh.
Iste zemlje članice UN upozorile su da je Al Kaida, koja ima dužu istoriju u Afganistanu, doživjela "značajan podsticaj" od povlačenja SAD, napominjući da "neki od njenih najbližih simpatizera unutar Talibana sada zauzimaju visoke pozicije u novoj de fakto afganistanskoj administraciji".
U izvještaju generalnog inspektora, međutim, navodi se da američke agencije vjeruju da talibani i dalje drže zvaničnike Al Kaide donekle izolovanim.
"Talibani nisu dozvolili članovima Al Kaide da igraju značajnu ulogu u njihovoj takozvanoj 'privremenoj vladi' i vjerovatno će imati za cilj da spriječe napade Al Kaide na Sjedinjene Države dok pokušavaju da steknu međunarodni legitimitet", navodi se u izvještaju, pozivajući se na Centralnu komandu i DIA.
Ali američki zvaničnici takođe procjenjuju da talibanski lideri ne žure da prekinu veze sa tom terorističkom grupom, uprkos njihovim uvjeravanjima Vašingtona u okviru sporazuma iz Dohe.
"Talibani će vrlo vjerovatno dozvoliti elementima Al Kaide u Afganistanu da zadrže nizak profil u zemlji kako bi sačuvali naslijeđene odnose i izbjegli uznemiravanje najmilitantnijih islamskih elemenata unutar Talibana", navodi se u izvještaju generalnog inspektora.
Zvaničnici UN procjenjuju da jezgro Al Kaide ima nekoliko desetina zvaničnika koji žive u Afganistanu, uključujući vođu grupe Ajmana al Zavahirija.
Smatra se da Al Kaida sa indijskog potkontinenta, u ključne ispostave, ima do 400 boraca u Afganistanu, od kojih su neki u sastavu talibanskih jedinica.
