Osobe koje pate od pretilosti imaju 10 puta veći rizik i da umru od COVID-19. Sada su dva nezavisna tima naučnika, jedan iz Sjedinjenih Država, sa Stanforda, i jedan iz Brazila, pokazali kako je masno tkivo zapravo rezervoar za virus. Masno tkivo pospješuje replikaciju virusa SARS-CoV-2 te tako pojačava mogućnost oštećenja tkiva, ali i djeluje na određene imunološke ćelije da prozvode više molekula koje izazivaju upalni proces.

U časopisu Science Translational Medicine izašla je studija koja upućuje na to da ćelije masnog tkiva, adipociti, pružaju „skrovišta“ za ciklus replikacije virusa. Adipociti imaju veliku ekspresiju receptora ACE2, koji predstavlja svojevrsna „vrata“ za ulazak koronavirusa u naše ćelije.

Međutim, u masnom tkivu se ne nalaze samo adipociti, nego je ono prožeto i imunološkim ćelijama. Zato pojačano umnožavanje virusa u ćelijama masnog tkiva djeluje i na imunološke ćelije, prije svega makrofage.

Makrofagi su vrsta bijelih krvnih zrnaca, a bukvalni prevod njihovog naziva sa grčkog bi značio „velike izjelice". Oni provode niz radnji u rasponu od popravka tkiva i općeg čišćenja u organizmu, „gutajući“ ostatke patogena ili raspadnutih ćelija do napada na patogene. Ponekad pri tome stvaraju znatnu kolateralnu štetu normalnom tkivu.

Naučnici sa Stanforda su identificirali podskup makrofaga u masnom tkivu koji se zaraze SARS-CoV-2 virusom, iako samo kratkotrajno. Infekcija makrofaga ovim virusom nije uspješna jer ne proizvodi održivo virusno potomstvo. Ali izaziva veliku promjenu raspoloženja u makrofagima, koji onda luče različite signalne supstance.

„Jednom zaraženi, ovi makrofagi ne samo da se sami upale, već i izlučuju tvari koje pozivaju više upalnih imunoloških ćelija, uz induciranje upale u neinficiranim susjednim ćelijama“, rekla je Catherine Blish, profesorica medicine sa Imunološkog programa pri Stanfordu, jedna od koauturica studije.

Situacija postoje dodatno teža kada znamo da masnog tkiva, pogotovo kod pretilih osoba, ima i oko vitalnih organa, poput srca ili jetre, bubrega i crijeva. Upalna reakcija se iz masnog tkiva širi i na ostale ćelije.

Inficirano masno tkivo postaje žarište upalnih signalnih molekula koje podstiču citokinsku oluju, reakciju za koju se zna da je glavni uzrok kritičnih slučajeva COVID-19 i smrti. Naime, ove različite signalne molekule, poput različitih interleukina i citokina jesu važne u imunološkom odgovoru, jer podstiču kaskadnu reakciju koja će dovesti do imunološkog odgovora, ali, ukoliko ih je previše, onda to postaje pravi požar i „bojno polje“ mikro-nivou.

„Osjetljivost masnog tkiva na infekciju SARS-CoV-2 možda igra ulogu u tome da pretilost postane faktor rizika za COVID-19", rekla je dr. Catherine Blish.

Naučnici su do ovih zaključaka došli analizirajući uzorke masnog tkiva uzetog pri autopsijama s 22 pacijenata koji su preminuli od COVID-19.

Druga studija, s Univerziteta Campinas u Sao Paulu, objavljena u Nature Communications, još je jedna potvrda da virus SARS-CoV-2 može zaraziti ćelije masnog tkiva i tu se umnožavati.

U ovoj studiji je pokazano i kako postoje razlike ako virus inficira potkožno masno tkivo i masno tkivo oko organa (visceralno masno tkivo). Kod potkožnog masnog tkiva, infekcija inhibira lipolizu, odnosno razlaganje masti, dok pri infekciji visceralnog masnog tkiva dolazi do jake eskpresije upalnih molekula citokina.

Ove studije zapravo pokazuju da pretile osobe, budući da imaju više masnog tkiva, imaju i veće opterećenje virusom koje rezultira i težom kliničkom slikom.