Inflacija u SAD neznatno usporila, u aprilu rast cijena od 8,3 odsto

ARHIVA - Prodavnica u Bruklinu, u Njujorku (Foto: REUTERS/Andrew Kelly)

Inflacija u Sjedinjenim Državama usporila je u aprilu posle sedam mjeseci naglog rasta, što bi mogao da bude nagovještaj da je rast cijena dostigao vrhunac, dok i dalje opterećuje budžete domaćinstava, prenosi agencija AP.

Potrošačke cijene su prošlog mjeseca skočile za 8,3 odsto u odnosu na prethodnu godinu, saopštio je u srijedu Sekretarijat za rad. To je ispod 8,5 procenata koliko je zabilježeno u martu, što je bio najviši nivo od 1981. godine. Cijene su od marta to aprila porasle za 0,3 odsto, što je i dalje povišena stopa, ali i najmanje povećanje za 8 mjeseci.

Međutim, izvještaj ukazuje i na neke nagovještaje da inflacija možda postaje ukorijenjena. Ako se izuzmu nestabilne cijene hrane i energenata, takozvane osnovne cijene skočile su za 0,6 procenata od marta do aprila - dok je od februara do marta taj rast bio 0,3 odsto. Ta povećanja rezultat su naglog rasta cijena avionskih karata, hotelskog smještaja i novih automobila.

Tokom protekle godine, cijene namirnica skočile su za 10,8 odsto, što je najviše godišnje povećanje od 1980. godine. Cijena galona goriva (oko 3,8 litara) pala je za 6,1 odsto u aprilu, ali je i dalje 44 odsto viša u odnosu na prošlu godinu.

Za sada, u maju, cijene na benzinskim pumpama ponovo rastu. Na nacionalnom nivou, prosječna cijena galona bila je rekordnih 4 dolara i 40 centi, pokazuju podaci Američkog automobilskog udruženja. Visoka cijena nafte je glavni faktor. Barel sirove nafte u utorak se prodavao za oko 100 dolara. Cijene goriva pale su na oko 4 dolara 10 centi u aprilu, nakon što su u martu dostigle 4 dolara i 32 centa.

Osim što predstavlja finansijski teret za domaćinstva, inflacija je takođe i ozbiljan politički problem za američkog predsjednika Joe Bidena i demokrate u Kongresu uooči izbora u novembru.

Biden je u utorak inflaciju proglasio glavnim problem s kojim se "porodice danas suočavaju" i njegovim "glavnim unutrašnjim prioritetom".

Biden za rast inflacije okrivljuje hronične zastoje u lancu nabavke povezane sa brzim ekonomskim oporavkom od pandemije koronavirusa, kao i rusku invaziju na Ukrajinu. Poručio je da će njegova administracija da pomogne da se ublaži rast cijena smanjenjem budžetskog deficita i podsticanjem konkurentnosti u industrijskim sektorima, kao što je prerada mesa, gdje dominira nekoliko kompanija.

Međutim, novi poremećaji na stranom tržištu ili drugi nepredviđeni problemi mogli bi da ponovo podstaknu rekordan rast inflacije u Americi. Ako Evropska unija odluči da uvede embargo na rusku naftu, cijene goriva u SAD će vjerovatno dodatno porasti. Karantini u velikim kineskim gradovima takođe pogoršavaju probleme u lancu nabavke i nanose štetu drugoj po veličini svjetskoj ekonomiji.

Prethodni nagovještaji da inflacija možda dostiže vrhunac nisu dugo trajali. Rast cijena je usporen prošlog avgusta i septembra, što je sugerisalo u to vrijeme da je visoka inflacija možda privremena, kako su tada predviđali mnogi ekonomisti i zvaničnici Federalnih rezervi (američke centralne banke). Međutim, cijene su ponovo skočile u oktobru što je primoralo centralnu banku da dva puta podigne osnovne kamatne stope.

Međutim, sada, nekoliko faktora ukazuje na to da je inflacija možda dostigla vrhunac. Cijene prirodnog gasa, koje su skočile u martu poslije ruske invazije na Ukrajinu, u prosjeku su pale u aprilu. Zastoji u lancu nabavke autoproizvođača su se neznatno riješili, dok je porasla prodaja novih automobila, prenosi AP.