Stanovnici su rekli da je jedan od napada pogodio naseljeno naselje u centru Idliba, najvećeg grada u pobunjeničkoj enklavi u blizini turske granice u kojoj oko četiri miliona ljudi živi u improvizovanim šatorima i stanovima.

Najmanje četiri osobe su poginule, a na desetine je povrijeđeno, saopštili su spasioci.

Sirijska vojska i njen saveznik Rusija kažu da ciljaju na skrovišta pobunjeničkih grupa i poriču da su napali civile.

U subotu su ruski i sirijski avioni bombardovali druge gradove u provinciji Idlib, koji je bio potpuno pod kontrolom pobunjenika u najhrabrijem pobunjeničkom napadu u godinama dugom u građanskom ratu u kojem su linije fronta uglavnom bile zamrznute od 2020. godine.

Pobunjenici su u petak navečer upali u grad Aleppo, istočno od provincije Idlib, prisiljavajući vojsku da se prerasporedi u najvećem izazovu predsjedniku Basharu al-Assadu u posljednjih nekoliko godina.

Sirijska vojska je saopštila da je u napadu ubijeno na desetine njenih vojnika.

U nedjelju je vojska saopćila da je ponovo zauzela nekoliko gradova koje su posljednjih dana zauzeli pobunjenici. Pobunjenici su koalicija oružanih grupa koje podržava Turska zajedno sa Hyat Tahrir al Shamom, islamističkom grupom koja je najstrašnija vojna sila opozicije.

Hyat Tahrir al Sham su SAD, Rusija, Turska i druge države proglasile terorističkom grupom. Assad je blizak saveznik Moskve.

Rat, koji je ubio stotine hiljada ljudi i raselio mnoge milione, traje od 2011. godine bez formalnog kraja.

Ali većina velikih borbi zaustavljena je prije nekoliko godina nakon što su Iran i Rusija pomogli Assadovoj vladi da osvoji većinu zemlje i sve veće gradove.

Unutar grada Aleppo ulice su uglavnom bile prazne, a mnoge su trgovine bile zatvorene u nedjelju jer su uplašeni stanovnici ostali kod kuće. I dalje je bio gust promet civila koji su napuštali grad, rekli su svjedoci i stanovnici.

Sirijske trupe koje su se povukle iz grada sada su se pregrupisale, a pojačanja su također poslana da pomognu u kontranapadu, rekli su vojni izvori.

Aleppo je čvrsto držala vlada od tamošnje pobjede 2016. godine, jedne od glavnih prekretnica u ratu, kada su sirijske snage koje je podržavala Rusija opkolile i opustošile istočne oblasti koje su držali pobunjenici.

Pobunjenici su u nedjelju rekli da su se potisnuli južnije od grada Aleppo i zauzeli grad Khansir u pokušaju da presijeku glavni put opskrbe vojske prema gradu Aleppo.

Pobunjenički izvori rekli su da su također zauzeli imanje Sheikh Najjar, jednu od najvećih industrijskih zona u zemlji.

Iran je poslao hiljade šiitskih milicija u Siriju tokom sirijskog rata i zajedno sa Rusijom sa svojim vazdušnim snagama omogućio je Assadu da slomi pobunu i povrati većinu svoje teritorije.

Nedostatak te ljudstva koje bi pomoglo da se osujeti napad pobunjenika posljednjih dana doprinio je brzom povlačenju snaga sirijske vojske, tvrde dva vojna izvora.

Milicije koje su savezničke Iranu, predvođene Hezbollahom, snažno su prisutne u oblasti Aleppa.

Izrael je također posljednjih mjeseci pojačao svoje napade na iranske baze u Siriji, a istovremeno je vodio ofanzivu u Libanu za koju kaže da je oslabio Hezbollah i njegove vojne sposobnosti.

Izvori iz mađarske vlade rekli su da je Trump tražio Orbanovo mišljenje o okončanju rata u Ukrajini, koji traje od invazije Rusije na njenog susjeda u februaru 2022.

Tokom predsjedničke kampanje Trump je kritikovao milijarde dolara koje su Sjedinjene Države poslale Ukrajini otkako je Rusija počela napad na Ukrajinu.

Više puta je rekao da bi mogao da okonča rat u roku od 24 sata od ponovnog ulaska u Bijelu kuću.

Orban, koji je održavao prijateljske veze sa ruskim predsjednikom Ruske Federacije Vladimirom Putinom i Trumpom, bio je kritičan prema pomoći Evropske unije (EU) Ukrajini i opstruirao je evropske sankcije Moskvi.

Mađarski premijer bi, navodno, u decembru mogao da krene u mirovnu misiju za okončanje rata u Ukrajini, piše Mađarski servis RSE. Izvori su sugerisali da bi mogla da uključuje prenošenje Trumpovih poruka Zelenskom, Putinu i kineskom predsjedniku Xi Jinpingu.

Uprkos kritikama iz Brisela, Orban je u julu putovao u Moskvu da se sastane sa Putinom nakon putovanja u Kijev sa prijedlogom o prekidu vatre za ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog.

Zatim je otputovao u Kinu i na kraju u Sjedinjene Američke Države na sastanak sa Trumpom, koji je tada bio u kampanji.

Njegova prijetnja bila je usmjerena prema zemljama takozvanog saveza BRICS, koji čine Brazil, Rusija, Indija, Kina, Južna Afrika, Egipat, Etiopija, Iran i Ujedinjeni Arapski Emirati.

Turska, Azerbejdžan i Malezija su se prijavile za članstvo u alijansi, a nekoliko drugih zemalja izrazilo je interes za pridruživanje.

Dok je američki dolar daleko najčešće korištena valuta u globalnom poslovanju i preživio je prošle izazove svoje nadmoći, članice alijanse i druge zemlje u razvoju kažu da im je dosta američke dominacije globalnim finansijskim sistemom.

Trump je, u postu Truth Social, rekao: "Zahtijevamo opredijeljenost ovih zemalja da neće stvoriti novu valutu BRICS-a, niti podržati bilo koju drugu valutu koja bi zamijenila moćni američki dolar ili će se suočiti sa 100% carinama i treba da očekujete da se oprostite od prodaje u divnoj američkoj ekonomiji."

Na samitu zemalja BRICS-a u oktobru, ruski predsjednik Vladimir Putin optužio je SAD za "naoružavanje" dolara i opisao to kao "veliku grešku".

"Nismo mi ti koji odbijamo da koristimo dolar", rekao je tada Putin. "Ali ako nam ne puste da radimo, šta možemo učiniti? Primorani smo tražiti alternative."

Rusija se posebno zalagala za stvaranje novog sistema plaćanja koji bi ponudio alternativu globalnoj bankarskoj mreži za razmjenu poruka, SWIFT, i omogućio Moskvi da izbjegne sankcije Zapada i trguje sa partnerima.

Trump je rekao da "nema šanse" da BRICS zamijeni američki dolar u globalnoj trgovini i da svaka zemlja koja pokuša da to ostvari "treba da se pozdravi sa Amerikom".

Imati djecu u Rusiji i dalje je lični izbor. Ali promovisanje životnog stila bez njih je zabranjeno.

Ruski parlament - Duma - usvojio je u novembru zakon kojim se određuju kazne onima koji promovišu, kako je navedeno, svjesno odbijanje da se ima potomstvo. Ta mjera je rezultat odluka ruskih parlamentaraca koji optužuju Zapad za širenje liberalne ideologije, što utiče na mlade ruske parove da imaju djecu.

"To je svakako dio velikog hibridnog rata koji se vodi protiv naše zemlje, uz promovisanje narkomanije, pedofilije, promjene pola, netradicionalnih seksualnih odnosa i samoubistava”, izjavio je u Dumi Sergej Bojarski iz Ujedinjene ruske partije.

Vlada nije imenovala određene pojedince ili organizacije na koje se to odnosi. Međutim, nekoliko preostalih udruženja za zaštitu ljudskih prava, zakon tumače kao instrument represije.

Sofija Rusova, iz Centra za odbranu žrtava porodičnog nasilja, kaže da je "sve manje mogućnosti u javnom prostoru za izražavanje različitih gledišta. Te mjere se uvode kako bi se zabranili razgovori o problemima majčinstva".

Aktivisti koji su primorani da izbegnu iz Rusije zbog protivljenja ruskoj invaziji na Ukrajinu, krive rat za suzbijanje debate o kontracepciji u ruskom društvu.

Roksana Kiseleva, iz Feminističkog antiratnog komiteta, objašnjava da "sada žena može da bude kažnjena ukoliko ne želi da rodi djecu u ovakvim ekonomskim okolnostima i ratu, ako kaže da smatra da je nesigurno sada imati potomstvo”.

Prema projekcijama Ujedinjenih nacija (UN), pad nataliteta i starenje stanovništva znači da bi broj stanovnika Rusije sa trenutnih oko 144 miliona, do kraja veka mogao da bude prepolovljen. Rusko rukovodstvo to vidi kao katastrofalan scenario za državu sa najvećom teritorijom na svijetu.

Sirijska opservatorija za ljudska prava, koja ima istraživače širom ratom razorene zemlje, saopćila je u subotu da su Hayat Tahrir al-Sham, džihadistički savez predvođen bivšim ogrankom Al Kaide u Siriji, i savezničke frakcije preuzele kontrolu nad većinom grada, vladinim centrima i zatvorima.

"Guverner Aleppa i rukovodstvo policijskih i sigurnosnih grana povukli su se iz centra grada, a režimske snage i pojačanje pobjegli su iz grada u područje Al-Safirah", dodaje Opservatorija.

"Nije bilo borbi, nije ispaljen nijedan hitac, pošto su se režimske snage povukle", rekao je on.

Svjedok u Aleppu, koji nije želio biti imenovan iz sigurnosnih razloga, potvrdio je za Glas Amerike da su pobunjeničke snage napredovale u petak u dijelovima grada nakon sukoba sa snagama lojalnim vladi sirijskog predsjednika Bashara al-Assada.

Reuters je, pozivajući se na vojne izvore, rekao da su sirijske vlasti u subotu zatvorile aerodrom u Aleppu, kao i sve puteve koji vode u grad.

Bio je to prvi veliki napad na Aleppo od 2016. godine, kada su snage sirijske vlade, uz podršku milicija koje podržava Iran i ruskih zračnih snaga, potisnule pobunjeničke frakcije iz istočnih dijelova grada tokom vrhunca građanskog rata u Siriji.

Drugi svjedok u Aleppu, koji također nije želio da bude identifikovan iz sigurnosnih razloga, rekao je da su borbe natjerale hiljade stanovnika da pobjegnu u sigurnije dijelove grada. Svjedok je za Glas Amerike rekao da je došlo do sukoba u naselju u zapadnom dijelu grada, dodajući da su se snage sirijske vlade na kraju povukle iz tog područja.

Napredovanje u petak u Aleppu dio je velike ofanzive koju su pokrenuli sirijski pobunjenici i njihovi saveznici koja je počela u srijedu. Pobunjeničke snage saopštile su da su u protekla dva dana preuzele kontrolu nad desetinama gradova i sela u provincijama Aleppp i Idlib.

Sirijska opservatorija za ljudska prava saopćila je u petak da je 277 ljudi ubijeno u sukobima od srijede, od kojih su većina pobunjenici i sirijski vojnici.

David Carden, zamjenik regionalnog humanitarnog koordinatora UN-a za krizu u Siriji, rekao je u petak da je u borbama ubijeno i najmanje 27 civila, uključujući djecu.