Henrietta Lacks , rođena 1921. godine u siromašnoj crnačkoj porodici u saveznoj državi Virginia, se razboljela od raka 1951. Ona je tada posjetila bolnicu Johns Hopkins žaleći se na krvarenje i bolove u stomaku. Nakon pregleda, ginekolog Howard Jones otkrio je zloćudni tumor na grliću maternice. Lacks je upućena u bolnicu Johns Hopkins, koja je bila jedna od svega nekoliko bolnica gdje su se mogli liječiti siromašni Afroamerikanci.
Uzorak ćelija raka Henriette Lacks uzet tokom biopsije poslan je u obližnju laboratoriju koju je vodio dr. George Gey. On će otkriti neobičnu osobinu ćelija raka u uzorku. Ove ćelije su bile drugačije od ostalih uzoraka koje je pručavao dr. Gey. Ćelije Lacks dijelile su se svakih 20 do 24 sata umjesto da umru.
Međutim, ova nevjerovatna sposobnost diobe za Lacks je bila nesretna okolnost: to je značilo da je rak koji je imala brzo uništavao njeno tijelo. Preminula je u oktobru 1951.
Besmrtne ćelije
Ćelije karcinoma Henriette Lacks bile su prve klonirane izvan ljudskog tijela i imale su ključnu ulogu u medicinskim otkrićima širom svijeta. Ove ćelije, zvane HeLa, ne umiru kao druge u kulturama, uslovima izvan tijela, nego se beskonačno dijele. To znači da su zapravo besmrtne - imortalizirane. Ovo se događa zbog jedne određene mutacije.
Koriste se u nizu istraživanja, uključujući i istraživanja lijekova i vakcina. Samo neki od primjera upotrebe HeLa ćelija jesu razvoj vakcine Jonasa Salka protiv dječije paralize te razvoj vakcina protiv papiloma virusa kod ljudi. Korištene su i za istraživanja raka te mapiranje gena.
Ćelije prikupljene bez pristanka
Bolnica Johns Hopkins nikada nije imala profit od HeLa linije ćelija niti posjeduju prava na distribuciju ovog biološkog materijala. Međutim, krajem devedesetih godina prošlog vijeka, pokrenuto je pitanje etičnosti prilikom korištenja ćelija Henriette Lacks, s obzirom da ni ona niti njena porodica nisu dali saglasnost na uzimanje uzorka, ali ni na javno objavljivanja medicinske istorije pacijentice.
Prikupljanje i korištenje ćelije Henriette Lacks u istraživanju bila je prihvatljiva i legalna praksa 1950-ih, ali takva praksa danas se ne bi dogodila bez pristanka pacijenta ili porodice.
Njena djeca kažu da su te ćelije ukradene bez njenog pristanka ili naknade i proveli su decenije boreći se za priznanje doprinosa svoje majke.
Rodni grad odaje počast Henrietti Lacks
Roanoke Hidden Histories, neprofitna organizacija posvećena povećanju doprinosa Afroamerikanaca, je odlučila da se nepravda učinjena Lacksovoj i njenoj porodici, ispravi barem na simboličan način. Organizacije je pomogla prikupiti više od 180.000 dolara za izgradnju kipa Henrietti Lacks. Očekuje se da će statua u njenu čast u ovom gradiću biti otkrivena u oktobru 2023.
Bronzani kip Henriette Lacks biće podignut u njenom rodnom gradu Roanokeu u Virginiji, na mjestu spomenika vođi Konfederacije Robertu E. Leeju. Ćelije raka ove Afroamerikanke, uzete prilikom pregleda davne 1951, danas žive u laboratorijama širom svijeta.
