Teleskop TESS otkrio novu egzoplanetu

TESS, the Transiting Exoplanet Survey Satellite, is shown in this conceptual illustration obtained by Reuters on March 28, 2018.

NASA-in teleskop TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) – misija potrage za planetama van Sunčevog sistema – otkrio je 7. januara 2019. novi vanzemaljski svijet: egzoplanetu koja orbitira oko zvijezde HD 21749.

To je osma po redu egzoplaneta koju je otkrila misija TESS od aprila 2018. kada je lansiran ovaj svemirski teleskop, inače dio programa Explorer.

Zvijezda HD 21749 nalazi se oko 53 svjetlosne godine udaljena od nas, u sazviježđu Reticulum. Novootkrivena egzoplaneta je ponešto čudna i malo podsjeća na Neptun, a tri puta je veća od Zemlje i ima masu 23 puta veću od Zemljine. Planeta, dezignacije HD 21749b, najvjerovatnije je gasovita, baš kao Uran i Neptun, ali je taj gas mnogo gušći nego što smo navikli kod drugih planeta ovog tipa.

Diana Dragomir, postdoktorantica na Kavli instititu za astrofiziku i svemirska istraživanja pri Massachusetts Institute of Technology je, u zvaničnoj izjavi povodom ovog otkrića, kazala kako je moguće da ova planeta ima gustu atmosferu, za razliku od prilično razrijeđene atmosfere Urana i Neptuna.​

Interesantno je i to što se ova planeta nalazi relativno blizu svoje matične zvijezde, koja je približno svijetla kao naše Sunce. Iako bismo očekivali jako visoke temperature zbog blizine zvijezde, na ovoj planeti temperatura, prema procjenama, iznosi oko 149oC. Planeti je potrebno 36 zemaljskih dana da izvrši revoluciju oko svoje zvijezde, što je prilično brzo. Drugim riječima, godina bi na ovoj planeti trajala oko 36 naših dana.

Postoje nagovještaji postojanja manje egzoplanete u istom sistemu, čije orbitiranje oko zvijezde iznosi svega 7.8 zemaljskih dana. Još se čekaju konačne potvrde postojanja ove planete, za koju se smatra da bi bila veličine Zemlje. Ukoliko se i ovo otkriće potvrdi, to bi bila prva egzoplaneta veličine Zemlje koju je detektovao TESS.

Teleskop TESS je lansiran u NASA-inom javno-privatnom partnerstvu sa kompanijom SpaceX, a koštao je oko 200 miliona dolara. TESS koristi metodu tranzicije i traži čak i najmanje sjene koje bi potencijalne egzoplanete mogle bacati na svoje matične zvijezde. Posmatraće oko 500 000 zvijezda i tražiti i najslabije znake postojanja egzoplaneta.

Nasljednik je Kepler teleskopa, samo što TESS pokriva oko 4 puta veći prostor te se naučnici nadaju da će ovaj teleskop pronaći još oko 20 000 novih „vanzemaljskih svjetova“, planeta izvan Sunčevog sistema.