Parlamentarni komitet za vanjske poslove SAD javno je upozorio Srbiju da na izborima ne bi trebalo da ima kandidate-ratne zločince.
U priči koju je objavila Balkanska istraživačka mreža BIRN navodi se da se "dvojica osuđenih ratnih zločinaca nadaju se da će biti izabrani za poslanike na izborima koji se trebaju održati narednog mjeseca u Srbiji, dok se još nekoliko njih koje traži sud UN-a ili za koje postoje navodi za ratne zločine, spremaju za trku za ulazak u Skupštinu."
Dragan Vasiljković je na Balkanu poznatiji kao Kapetan Dragan, ratni zločinac koji se u Srbiju vratio 28. marta ove godine, nakon što je pušten iz zatvora u Hrvatskoj gdje je služio kaznu za zločine koje je u ovoj zemlji počinio 1991. godine, stoji u tekstu.
Dragan Vasiljkovic, right, a former Serb military commander sits between guards in a courtroom at the beginning of his trial in Split, Croatia, Sept. 20, 2016.
Drugi ratni zločinac koji je najavio kandidaturu je ultranacionalistički lider Srpske radikalne stranke (SRS) Vojislav Šešelj, kojeg je Mehanizam za međunarodne krivične sudove (MMKS) osudio za ratne zločine nad Hrvatima u njegovoj zemlji 1992. godine.
Šešelj je bio poslanik u prethodnom sazivu Skupštine Srbije i iako mu je zbog osuđujuće presude trebao biti oduzet poslanički mandat on se ipak kandiduje i na ovim izborima.
Serbia's extreme nationalist leader Vojislav Seselj speaks during a press conference in Belgrade, Serbia, Dec. 7, 2017.
Prošle godine je Ministarstvo odbrane Srbije organizovalo događaj na kojem je predstavljena knjiga koja negira da su snage Vojske Republike Srpske (VRS) odgovorne za masakr 71 osobe u Tuzli u Bosni i Hercegovini 1995. godine, ali i događaj na kojem je predstavljena knjiga bivšeg generala Vojske Jugoslavije Nebojše Pavkovića, koji trenutno izdržava zatvorsku kaznu za ratni zločin na Kosovu.
U decembru prošle godine Aleksandar Šapić, nekada poznati vaterpolista, a danas lider Srpskog patriotskog saveza i predsjednik Opštine Novi Beograd, na konferenciji za novinare predstavio je ljude koji će biti na listi njegove stranke za predstojeće izbore.
Jedan od njih je i Svetozar Andrić, aktuelni zamjenik predsjednika Opštine Novi Beograd. Tokom rata u BiH, Andrić je bio komandant Birčanske brigade Vojske Republike Srpske (VRS), a kasnije načelnik Štaba Drinskog korpusa VRS-a.
Svetozar Andrić, izvor MKTJ
Fond za humanitarno pravo je 2018. podnio krivičnu prijavu za ratne zločine protiv Andrića, u kojoj stoji da je on 28. maja 1992. “naredio ‘iseljavanje’” bošnjačkog stanovništva iz Zvornika.
“Nekoliko dana kasnije, 31. maja 1992. godine, Andrić je izdao naređenje o osnivanju logora Sušica u Vlasenici (BiH). Logor je postojao sve do 30. septembra 1992. godine i u tom periodu su zatočenici boravili u nehumanim uslovima – spavali su na betonu, dobijali su jedan obrok dnevno i nisu imali osnovne higijenske uslove za život. Većina ih je svakodnevno prebijana, žene koje su bile zatvorene u logoru su silovane, a oko 160 zatočenika je ubijeno”, kaže se u prijavi FHP-a.
“Također, u maju i junu 1992. godine, brigada kojom je komandovao Svetozar Andrić protjerala je bošnjačko stanovništvo iz više od 20 sela u opštini Vlasenica. U martu naredne godine, pripadnici brigade kojom je Andrić komandovao spalili su selo Gobelje u opštini Vlasenica”, navodi se u prijavi.
Drugi potencijalni kandidat za kojeg su postojali navodi o ratnim zločinima je Momir Stojanović, lider grupe “Iskreno za Niš”, organizacije koja djeluje u trećem najvećem gradu u Srbiji, Nišu. On se nada da će u izbornoj utrci ući kao dio koalicije Narodni blok, koja se protivi ulasku u NATO, omogućavanju migrantima da uđu u Srbiju, prodaji vitalne infrastrukture strancima i priznavanju nezavisnosti Kosova.
Stojanović je tokom rata na Kosovu bio načelnik bezbjednosti Prištinskog korpusa Vojske Jugoslavije. On je od 2012. do 2016. bio poslanik Srpske napredne stranke, te predsjednik skupštinskog Odbora za kontrolu službi bezbjednosti.
Interpol je 2015. godine za njim i još 16 osoba koje je Misija EU za vladavinu prava na Kosovu (EULEX) sumnjičila da snose odgovornost za zločine počinjene u selima Meja i Korenica u aprilu 1999. godine, raspisao “crvenu potjernicu”.
Evropska komisija je također navela da su visoki srpski zvaničnici više puta osporavali presude Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) i da zemlja treba uložiti više napora “kako bi se prevazišlo naslijeđe iz prošlosti”. Biranjem ratnih zločinaca za skupštinske poslanike malo je vjerovatno da se ovo postigne.