Opozicione snage ušle su u sirijsku prijestonicu i gradove širom zemlje uz veoma mali otpor sirijske vojske. Predsjednik Bashar al-Assad, koji je Sirijom vladao 24 godine - nakon što je na tom položaju naslijedio oca Hafeza - pobjegao je iz zemlje, a ruski mediji su prenijeli da je u Moskvi.
Riječ je o zapanjujućem razvoju događaja u sirijskom katastrofalnom trinaestogodišnjem građanskom ratu.
Anti-vladini protesti izbili su 2011. godine, a brutalni obračun vlasti sa demonstrantima eskalirao je u građanski rat u kojem je poginulo više od pola miliona ljudi i raseljena polovina od predratne sirijske populacije od 23 miliona ljudi.
Assad je uz podršku Rusije i Irana postepeno povratio kontrolu nad više od dvije trećine Sirije, dok je pobunjenicima preostalo bilo samo jedno utočište, na sjeverozapadu zemlje.
Sukob je bio zamrznut do kraja novembra, a onda su uslijedile dvije ključne nedelje.
Srijeda, 27. novembar: Početak ofanzive pobunjenika
Naoružane opozicione grupe pokreću veliki napad na područja koja vladine snage kontrolišu na sjeverozapadu Sirije i objavljuju da su osvojile 15 sela u pokrajini Alep.
Vlada i njeni saveznici uzvraćaju vazdušnim napadima i granatiranjem u pokušaju da zaustave napredovanje pobunjenika.
Sirijske opozicione snage na vojnom aerodromu blizu Alepa. (Foto: AP/Omar Albam)
Ofanzivu predvodi džihadistička grupa Hayat Tahrir al-Sham (HTS). HTS je bio sirijski ogranak Al Qaide, poznat kao Nusra Front, ali se kasnije distancirao od Al Qaide i predstavljao kao umjerenija grupa. Ujedinjene nacije i SAD označavaju HTS kao terorističku organizaciju.
Alep je napadnut nakon više nedelja nasilja manjeg nivoa, uključujući vladine napade na područja pod kontrolom opozicije. Turska, glavna pristalica sirijskih opozicionih grupa, objavljuje da su pobunjenici počeli ograničenu ofanzivu da zaustave napade ali da su je proširili kada su vladine snage počele da se povlače.
Četvrtak, 28. novembra: Ofanziva se širi
Ofanziva se širi na djelove pokrajine Idlib, u svijetlu izvještaja da se vladine trupe povlače.
Petak, 29. novembar: Pobunjenici ulaze u Alep
Pobunjenici ulaze u Alep, najveći sirijski grad, prvi put od kako su potisnuti 2016. godine posle vojne kampanje snaga sirijske vlade, kojima su pomagali Rusija i Iran.
U Alepu ne nailaze na veliki otpor.
Pobunjenici na međunarodnom aerodromu u Alepu. (Foto: AP/Omar Albam)
Subota, 30. novembar: Alep pada pod kontrolu pobunjenika
Pobunjenici poručuju da kontrolišu Alep, gdje podižu zastavu i osvajaju međunarodni aerodrom. Sirijske oružane snage tvrde da su prerasporedile trupe i opremu, u okviru priprema za kontranapad.
Do večeri, pobunjenici osvajaju još najmanje četiri grada u centralnoj pokrajini Hama i tvrde da su ušli i u glavni grad te oblasti.
Nedjelja, 1. decembar: Vlada uzvraća
Sirijska vojska pokreće kontranapad, sa trupama i vazdušnim napadima na Idlib i Alep. Iranski šef diplomatije Abbas Araghchi dolazi u posjetu Damasku i Assadu prenosi da će Teheran podržati kontraofanzivu.
Međutim, Assad ne dobija mnogo pomoći od saveznika. Rusija je zauzeta sa ratom u Ukrajini, a iranski saveznici u regionu oslabljeni su zbog redovnih vazdušnih napada. Hezbollah u Libanu, koji je u jednom trenutku poslao hiljade boraca da pomognu Assadu, oslabljen je jednogodišnjim konfliktom sa Izraelom.
Ponedeljak, 2. decembar - srijeda, 4. decembar: Borbe bijesne blizu Hame
Pobunjenici se kreću prema jugu i dolaze na 1o kilometara od Hame, četvrtog po veličini sirijskog grada i ključnog raskršća u centralnoj Siriji, oko 200 kilometara udaljenog od Damaska.
Državni mediji prenose da se u pokrajini vode žestoke borbe. Takođe tvrde da su vladine snage, uz podršku ruskih vazdušnih napada, ponovo osvojile dio teritorije. To navodi i posmatračka grupa sa sjedištem u Velikoj Britaniji.
Turska traži od Assada da razgovara sa opozicijom.
Napuštena vozila sirijske vojske nadomak Hame. (Foto: AP/Ghaith Alsayed)
Četvrtak, 5. decembar: Pobunjenici osvajaju Hamu
Poslije nekoliko dana borbi, pobunjenici ulaze u Hamu.
Desetine boraca slave i pucaju u vazduh na trgu Asi, gdje su prvih dana pobune 2011. godine održani masovni antivladini protesti.
Sirijska vojska navodi da je rasporedila snage na položajevima van grada da bi zaštitila civile.
Borac sirijske opozicije ispred zgrade pokrajinske vlade u Hami. (Foto: AP/Ghaith Alsayed)
Petak, 6. decembar: Pobunjenici napreduju ka Homsu
Pobunjenici brzo napreduju i osvajaju dva grada nadomak Homsa, trećeg po veličini grada u Siriji.
Homs je oko 40 kilometara udaljen od Hame, predstavlja kapiju za Damask i sjedište je jedne od dvije državne naftne rafinerije. Osvajanje Homsa odsjeklo bi Damask, sjedište Assadove vlasti, od priobalnog regiona u kojem uživa veliku podršku.
Vlada demantuje izvještaje da se vojska povukla iz grada.
Vodeće diplomate iz Saudijske Arabiije, Egipta, Turske, Irana i Rusije razgovaraju o Siriji u Dohi, katarskoj prijestonici.
Pobunjeničke snage voze se ulicama Homsa (Foto: Aref TAMMAWI / AFP)
Subota, 7. decembar: Pad Homsa, slabi Assadova vlast
Opozicione snage zauzimaju Homs nakon povlačenja vladinih snaga. Pobunjenici navode da su opkolili Damask i da izvode "posljednju fazu" ofanzive.
Specijalni izaslanik UN za Siriju poziva na htne razgovore u Ženevi da bi se osigurala "uredna politička tranzicija", dok sirijski mediji demantuju navode da je Assad pobjegao iz zemlje.
Pobunjenici privode vladine vojnike u Homsu. (Foto: AP/Omar Albam)
Nedjelja, 8. decembar: Assad je svrgnut s vlasti
Sirijska državna televizija emituje video izjavu grupe muškaraca koji navode da je predsjednik Bashar al-Assad zbačen s vlasti i da su svi zatvorenici oslobođeni.
Komandant HTS-a Abu Mohammed al-Golani dolazi u džamiju Umajad u Damasku i Assadov pad naziva pobjedom za tu "islamsku zemlju".
Sirijci u Libanu slave pad Assadovog režima. (Foto: AP/Hassan Ammar)
Ruski zvaničnici i iranska državna TV prenose da je Assad napustio Siriju. Ruske državne novinske agencije kasnije prenose da su on i njegova porodica u Moskvi i da im je odobren azil.
Premijer Mohammad Ghazi al-Jalali poručuje da je sirijska vlada spremna "da pruži" ruku opoziciji i preda nadležnosti tranzicionoj vladi.