Hoće li novi lider Hezbollaha Naim Qassem tražiti pregovore?

Naim Qassem

Libanska oružana organizacija Hezbollah je 28. oktobra imenovala Naima Qassema za svog novog generalnog sekretara, izabravši ga iz, kako izgleda, male grupe kandidata.

Qassem, koji je bio zamjenik generalnog sekretara Hezbollaha od 1991. godine, preuzima dužnost od dugogodišnjeg lidera Hassana Nasrallaha, koji je ubijen u velikom izraelskom vazdušnom napadu 27. septembra.

Izraelci su nedjelju dana kasnije ubili i Hashema Safieddineja za kojeg se očekivalo da će biti Nasrallahov nasljednik, ostavljajući Hezbollah bez drugog izbora osim da izabere Qassema.

Hezbollah – koji također ima političku stranku zastupljenu u libanonskom parlamentu – SAD smatraju terorističkom organizacijom, dok je Evropska unija stavila na crnu listu samo njegovo naoružano krilo.

Qassemu se često pripisuje da je predvodio napore Hezbollaha od uglavnom militantne grupe postane dominantna politička snaga u Libanu. Tekstovi koje je pisao uglavnom su fokusirani na ideološke i vjerske osnove te grupe, a ne na vojnu strategiju.

Imenovanje iskusne političke figure može sugerisati da se Hezbollah sprema da razgovara s Izraelom kako bi okončao aktuelni sukob, mada Izrael nije pokazao interesovanje za to.

Rođen 1953. u južnom libanskom gradu Kfar Fila, Qassem se pridružio Hezbollahu u ranim godinama formiranja organizacije 80-ih. Iako nije bio jedan od osnivača, brzo se probio i imenovan je za zamjenika generalnog sekretara Abbasa al-Musawija, tadašnjeg šefa Hezbollaha i jednog od njegovih osnivača.

Musawi je godinu dana pošto je imenovan ubijen u izraelskoj operaciji i Nasrallah je imenovan za novog šefa Hezbollaha, a Qassem je zadržao svoju poziciju.

Kao i Nasrallah, Qassem ima veoma bliske veze s Teheranom. Međutim, za razliku od njegovog prethodnika, njegovi odlasci u Iran nisu bili prikriveni. Često se slikao s iranskim zvaničnicima i boravio je u Teheran u julu da prisustvuje inauguraciji predsjednika Masouda Pezeshkiana.

SAD su Qassema označile kao „posebno označenog globalnog teroristu” 2018. godine, a kasnije su uvele sankcije protiv njega u okviru širih mera protiv Hezbollahove finansijske mreže.

Predvodeći političke napore grupe, Qassem je u velikoj mjeri bio uključen u organizovanje političkih kampanja Hezbollaha otkako je ta organizacija počela da učestvuje na parlamentarnim izborima 1992.

Qassem je imao ključnu ulogu u oblikovanju Hezbollahovog ideološkog i vjerskog stava, često pišući o političkim i vjerskim osnovama grupe. Objavio je knjigu 2005. godine pod nazivom „Hezbollah: Priča iznutra” u pokušaju da ponudi insajderski pogled na početke grupe i njene ciljeve, uključujući borbu protiv Izraela.

Hezbollah je pretrpio značajne neuspjehe posljednjih mjeseci dok Izrael nastavlja da smjenjuje njegove vojne kapacitete i eliminiše njegovo vodstvo. Qassem je zapravo jedina preostala ličnost iz Hezbollaha s nekakvom prepoznatljivošću imena van granica Libana.

Iako Hezbollahovo vijeće, koje donosi odluke, nije imalo mnogo izbora u odluci o Nasrallahovom nasljedniku, imenovanje Qassema takođe može da signalizira spremnost grupe da okonča sukob s Izraelom.

„Umjesto da izaberu prevashodno vojnu ličnost, birajući Naima Qassema, Iran i Hezbollah se pripremaju za kraj aktuelnog rata sa Izraelom”, napisala je na mreži X Lina Hatib, direktorica Bliskoistočnog instituta pri Londonskoj školi za orijentalne i afričke studije.

„Hezbollahu je potreban iskusan politički sagovornik na čelu u iščekivanju političkih pregovora s njegovim protivnicima”, dodala je ona.

Međutim, izraelski ministar odbrane Yoav Gallant nije gubio vrijeme da odbaci mogućnosti diplomatije s organizacijom koju podržava Iran i na mreži X je o Qassemovom unaprjeđenju napisao: „Privremeno imenovanje. Ne zadugo.”