Arapsko proljeće i anti-vladini protesti u Evropi

Sa protesta u Tunisu u januaru 2011

Januar u Tunisu. Protesti koji su počeli u malenom gradu Sidi Bouzid doveli su do ostavke predsjednika Zine El Abidine Ben Alija. Zatim su slični protesti zahvatili Egipat, prisiljavajući predsjednika Hosni Mubaraka na ostavku. I kako su se demonstracije širile, postale su poznate kao Arapsko proljeće.

Mary Kaldor je učestvovala u opozicijskom pokretu u Madjarskoj tokom Hladnog rata. Ona je sada profesor na Londonskoj školi ekonomije:

"Ljudi su nekako podrazumjevali da je Srednji istok drugačiji i to se zasnivalo na predpostavki da je Islam nekako drugačiji - Nisu kao mi. I na toj osnovi je, takodjer, zasnovan rat protiv terorizma. I mislim da je posebna osobitost Arapskog proljeća u tome što je dokazao da su te predožbe pogrešne. Pokazalo se da su Arapi demokratični jednako kao i svako drugi."

Sa nedavnih protesta u Londonu

Upravo dok je Arapsko proljeće bilo u zamahu, protesti su izbili u dijelovima Evrope. U Atini, na hiljade ljudi je protestiralo protiv vladinog paketa smanjivanja potrošnje i privatizacije.

"Mislim da su to sve protesti zbog lošeg zastupanja, zbog osjećanja da je politička klasa zasebna klasa - Mi na njih ne možemo uticati, sramotno je da oni iznenada kažu da mi treba da platimo za ono što su uradile banke. I mislim da sličan osjećaj vlada u Arapskom svijetu. Prema tome, mislim da ima jako mnogo sličnosti izmedju onoga što se dešava u Evropi i onoga što se dešava u Arapskom svijetu", kaže Mary Kaldor.

Trg Puerta del Sol u Madridu tokom protesta

U Londonu su se demonstranti pobunili protiv oštrih vladinih mjera. I takvi protesti su zahvatili druge dijelove Evrope. U Madridu demonstranti su okupirali trg Puerta del Sol, na sličan način kako su to uradili demonstranti na trgu Tahrir u Kairu, nekoliko mjeseci ranije.

Owen Tudor je sekretar britanskog sindikata Trades Union Congres:

"Mislim da postoje jasne razlike dogadjanja u različitim zemljama. U Evropi mi govorimo o demokratiji, a na sjeveru Afrike uglavnom o diktaturama. Ali mnogi uzroci pobune su slični. Radi se o ekonomskoj krizi."

Tudor kaže da su sindikalne organizacije pružale ključni podsticaj pobuni koja je dovela do pada predsjednika Mubaraka. Evropska sindikalna udruženja pojačavaju pomoć arapskim koelgama, i razmjenjuju iskustva sa arapskih ulica:

Tahrir trg u Kairu tokom protesta

"Iz Arapskih zemalja takodjer dolaze u Evropu, razgovaraju sa predstavnicima sindikata u Britaniji, širom Evrope, i u mnogim slučajevima su bili inspiracija ukazujući ljudima da mogu pridobiti podršku i uspjeti sa svojim argumentima."

Neki promatrači smatraju da se Arapsko proljeće polako gasi u Libiji i Siriji. Ali profesor Kaldor kaže da su demonstranti već izmjenili geopolitičku kartu Arapskog svijeta:

"1989 je donijela kraj Hladnog rata. Mislim da je 2011 rat protiv terorizma gurnula u stranu, marginizirala al-Qaidu. Osama bin Laden je fizički ubijen u Pakistanu, ali je politički ubijen demonstracijama na Srednjem istoku."

Konačni rezultati protesta u Evropi i Arapskom svijetu ostaju neizvjesni. Ali analitičari kažu da će 2011 ostati u sjećanju kao godina velikih promjena.