Oštra reakcija Evropske komisije povodom crkvenog odlikovanja osuđenika Šešelja

Brisel, sedište Evropske komisije (Foto: Reuters/Yves Herman)

Evropska komisija oglasila se na upit Glasa Amerike povodom ordena koji je Srpska pravoslavna crkva dodijelila haškom osuđeniku Vojislavu Šešelju.

Naš stav je jasan. U Evropi nema mjesta za negiranje genocida, revizionizam i slavljenje ratnih zločinaca – koji se suprotstavljaju najosnovnijim evropskim vrijednostima. Pokušaji prekrajanja istorije su neprihvatljivi”, istakla je u odgovoru Glasu Amerike portparolka Evropske komisije Ana Pisonero Hernandez.

Vjerski lideri i zajednice imaju odgovornost da iskažu vođstvo u prevazilaženju teškog naslijeđa prošlosti i konstruktivno njeguju međusobno povjerenje, dijalog i toleranciju – neophodnih za stabilnost, mirnu budućnost i napredak”, navodi se u odgovoru portparolke Evropske komisije Glasu Amerike.

Inače, orden koji je Šešelju dodelila novogračaničko-srednjozapadnoamerička eparhija Srpske pravoslavne crkve, nije i jedini koji je lider Srpske radikalne stranke (SRS) – partije koja je pod njegovim vođstvom imala istaknutu ulogu u ratovima na prostoru bivše Jugoslavije – dobio od te crkvene organizacije.

Prethodio mu je orden Belog anđela prvog reda, koji je 2015. dobio iz ruku vladike Filareta – crkvenog velikodostojnika, koji je otvoreno podržavao Slobodana Miloševića. Takođe, Filaretu je kako piše Istinomer, bio zabranjen ulazak u nekoliko evropskih zemalja zbog sumnje da je pomagao haškim beguncima Ratku Mladiću i Radovanu Karadžiću.

Šešelja je 2015. odlikovao i mitropolit Srpske pravoslavne crkve Amfilohije Radović.

Vojislav Šešelj se tokom političke karijere isticao ekstremističkim i šovinističkim izjavama prema nesrpskom stanovništvu.

Prema pisanju Istinomera, organizovao je dobrovoljačke odrede koji su počinili brojne zločine u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini. Isti izvor navodi da jedan od izveštaja Ujedinjenih nacija pokazuje da je jedinica "Četnici", koja je imala ulogu u kampanji etničkog čišćenja u BiH, povezana sa Vojislavom Šešeljem.

On je 2003. izručen Haškom tribunalu po optužnici da je podsticao zločine protiv čovečnosti, kršenje zakona i običaja ratovanja na području Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Srbije. U optužnici je navedeno da je govorima i izjavama doprineo da se kod izvršilaca stvori odluka da počine zločine.

Žalbeno veće Mehanizma za međunarodne krivične sudove, naslednika Haškog tribunala, Šešelja je 2018. osudilo na deset godina zatvora za podsticanje progona, deportacije i prisilno raseljavanje, prisilno premeštanje Hrvata u vojvođanskom selu Hrtkovci, 1992. godine.

Kaznu nije služio, jer je period od 2003. do 2014. proveo u pritvoru Haškog tribunala – odakle je bio pušten zbog lošeg zdravstvenog stanja.

Vojislav Šešelj je tri puta osuđivan zbog nepoštovanja suda, jer je na internet stranici i u knjigama, objavljivao identitete zaštićenih svedoka iz glavnog procesa u kom je bio optužen za ratne zločine.