Koncentrisana uglavnom u balkanskom regionu i Rusiji, izvorna muslimanska populacija u Evropi broji približno 40 miliona ljudi. U posljednjih 30 godina u Zapadnu Evropu doselilo je 15 miliona muslimana iz drugih, vanevropskih regija, i naselilo se pretežno u Francusku, Njemačku, Holandiju i Veliku Britaniju. I dok balkanski muslimani svoju vjeru smatraju dijelom glavnih religioznih struja, neki eksperti smatraju da vlade zapadnoevropskih zemalja ne čine dovoljno da se sljedbenici islama osjećaju dobrodošlm u njihovo okruženje. O tome govorimo u drugom dijelu analize: Islam u Evropi. Pripremila Ivana Kuhar.
KLAUSEN:
”U veoma kratkom vremenskom rasponu, islam je postao druga po veličini evropska religija. Ali, još uvijek nema infrastrukture koja bi podržala razvoj i institucionalizaciju islama.“
Jutte Klausen predaje na Univerzitetu Brandeis u Bostonu. Ona smatra da su zapadnoevropske vlade propustile da islamu pomognu da se učvrsti u njihovim društvima. Dok te vlade sponzoriraju hrišćanske crkve i škole, kao i jevrejske zajednice, one finansijski ne pomažu razvoj islamske religijske infrastrukture. Nedstatak zvaničnog finansiranja od strane vlada ostavilo je džamije potpuno ranjive na uticaj stranih država i grupa. Islamski vjerski službenici, dodaje ona, stalno strahuju od infiltracije radikala u njihove vjerske institucije.
Premda, zaključuje gospodja Klausen, džamije su prilično očišćene od radikala:
KLAUSEN:
”Danas se radikali regrutiraju po zatvorima, po privatnim kućama, a ne po džamijama.“
Balkanske zemlje žive sa islamom više od 600 godina. Habzburško carstvo, koje je dijelom tog područja vladalo u 19. i početkom 20. stoljeća, prvi je evropski politički subjekt koji je finansijski pomagao islamsku vjeru na svojim teritorijama.
Mirza Mešić, imam iz Hrvatske, kaže da danas samo 4 evropske zemlje finansijski pomažu razvoj islamskih institucija: Austrija, Hrvatska, Španija i Belgija.
Imam Mešić ukazuje na primjer Hrvatske, predominantno hrišćanske zemlje, koja je uspješno integrirala svojih 3 procenta muslimanske populacije.
MEŠIĆ SOT:
Imamo ugovor - izmedju hrvatske vlade i islamske zajednice: imamo pravo da organiziramo svoje škole, ja kao imam - imam pravo da posjećuje muslimanske zatvorenike, da idem slobodno u bolnice i da djecu učimo islamu u javnim školama.
On dodaje da će u septembru u Zagrebu biti otvorena i islamskka gimnazija, a Zagrebački univerzitet planira da otvori fakultet za arapske i islamske studije. I jedno i drugo biće finansirano od Ministarstva obrazovanja Hrvatske.
James Lyon iz Medjunarodne Grupe za Krize ukazuje na činjenicu da društveno dobro integrisani balkanski muslimani prakticiraju umjereni, sekularni islam
LYON SOT:
Balkanski islam je uglavnom otvoreniji i tolerantniji nego varijante te vjere tipične za Srednji Istok ili
one varijante koje sada vidjamo u nekim zapadnoevropskim zemljama.
Govoreći na nedavnoj konfreneciji o islamu u Evropi, gospodin Lyon je kao jedan od zaključaka ponudio i tezu da uspješan odgovor na izazove muslimanske duhovne integracije u evropsku širu vjersku baštinu može itekako pomoći i u borbi protiv terorizma.