Ova snimka, zabilježena tokom opozicije Jupitera 7. decembra 2024., ističe se kao jedno od najkvalitetnijih astrofotografskih dostignuća u Bosni i Hercegovini. Opozicija je položaj nebeskog tijela u Sunčevom sistemu, kada se ono, posmatrano sa Zemlje, na nebeskoj sferi nalazi na strani suprotnoj od Sunca.
„Opozicija je idealan trenutak za snimanje jer je planet tada najbliži Zemlji, što omogućava da Jupiter izgleda veće, svjetlije i detaljnije. Osim toga, tokom opozicije planet reflektira najviše Sunčeve svjetlosti, što dodatno poboljšava vidljivost njegovih karakteristika," objašnjava Dolamić, dodajući kako je fotografija rezultat pomnog planiranja i povoljnih vremenskih uslova.
Kako je nastala fotografija
Jasmin Dolamić
Jasmin Dolamić je član Astronomskog društva "Polaris" iz Tuzle . Članovi AD „Polaris" odlučili su snimati s lokaliteta Rasovac, u blizini Tuzle. Ovaj lokalitet je pažljivo odabran kako bi se izbjegli slojevi magle i smoga koji često otežavaju posmatranje u gradskim područjima. Uz to, ruralna okolina sa stabilnim zračnim strujanjima dodatno je doprinijela kvaliteti snimka.
Snimanje je obavljeno pomoću teleskopa Skywatcher 254/1200, kamere ZWO ASI 290MC s dodatnim 3x Barlow sočivom te montaže Celestron CGEM DX. Obrada je izvršena u softverima SharpCap, AstroSurface i Photoshop.
„Moram priznati da su nas vremenski i atmosferski uslovi baš poslužili prilikom snimanja, što je omogućilo da konačni rezultat bude jako dobar," ističe Dolamić.
Šta prikazuje snimka?
Iako Velika crvena pjega nije bila vidljiva jer se nalazila na strani Jupitera okrenutoj od Zemlje, fotografija je zabilježila nedavno formiranu oluju na Južnom ekvatorijalnom pojasu planete.
„Ovaj detalj se rijetko viđa na amaterskim snimcima, što je čini posebno vrijednom," kaže Dolamić. Uz to, vidljivi su i detalji u atmosferskim pojasima Jupitera, uključujući promjene u njihovoj teksturi i boji.
Važnost opozicije
Opozicija je posebna prilika za astronome jer planet ostaje vidljiv cijelu noć, od zalaska do izlaska Sunca. Ovo omogućava dovoljno vremena za posmatranje i snimanje.
„Sunčeva svjetlost u opoziciji direktno obasjava planet, čineći ga savršeno osvijetljenim od ruba do ruba," objašnjava Dolamić.
Specifičnosti Jupitera
Jedna od fascinantnih karakteristika Jupitera je njegova nevjerovatno brza rotacija. Naime, jedan dan na ovoj gasovitoj planeti traje samo 9 sati i 50 minuta. Tokom višesatnog snimanja, Dolamić je napravio i animaciju koja prikazuje rotaciju Jupitera kroz period od jednog sata.
Rekordna snimka iz BiH
Iako ovo nije prva fotografija Jupitera snimljena iz Bosne i Hercegovine, smatra se da ova snimka ima dosad najveću rezoluciju i najbolje razlučene detalje.
„Uvijek može bolje, ali ovaj rezultat pokazuje koliko daleko možemo otići kada nas posluže vremenski uslovi," zaključuje Dolamić, naglašavajući da će narednu opoziciju Jupitera dočekati još spremniji.
Ova snimka predstavlja važan korak za popularizaciju astronomije u BiH, dokazujući da i amaterski astronomski timovi mogu postići rezultate vrijedne divljenja.