Indeksi vrijednosti na svim berzama širom svijeta jučer su naglo skočili na više nakon vijesti da su lideri zemalja, članica Evropske unije, postigli dogovor o ključnim elementima rješavanja finansijske krize koja već duže vrijeme potresa zonu eura. Uz saniranje enormnog grčkog deficita, jedan od ciljeva tog dogovora je sprečavanje širenja finansijske krize na veće zemlje Evropske unije, Italije ili Španije na primjer.Analitičari ocjenjuju da mnogi detalji moraju takođe biti precizirani da bi finansijska kriza na evropskom kontinentu bila stavljena pod čvrstu kontrolu i zatim prevaziđena.
Taj, kako se mnogi nadaju, prekretnički samit je, počev od srijede uveče, trajao cijelu noć, punih 11 sati.
„Svjesna sam, i svi smo svjesni, da cijeli svijet gleda u nas, da vidi sa smo u stanju obraniti se od duboke ekonomske krize. I mislim da smo mi, Evropljani, noćas krenuli pravim putem....“ - istakla je na kraju samita vidno umorna njemačka kancelarka Angela Merkel.
Svjetsko tržište je, rekosmo, pozitivno reagiralo. Berzanski indeksi od prvih sati jučerašnjeg dana krenuli su naviše. Optimizam bi, ipak, mogao kratko trajati upozorava finasijski analitičar Tobias Blattner:
„Očigledno pitanje je ... koliko će trajati. Mislim da je upravo to razlog za skepsu, mislim da je taj samit kratka, nedovršena epizoda jednostavno zato što je otavljeno previše otvorenih pitanja.“
Evropski lideri složili su se da se u evropski bankarski sistem upumpa 100 milijardi eura, da se od grčkih povjerilaca zatraži da Grčkoj, gdje je kriza počela, oproste polovinu duga i da se u evropski sanacioni fond izdvoji i do hiljadu milijardi eura za pokriće deficita u drugim zemljama, Italiji ili Španiji, ako same to ne budu mogle.
Nedovoljno dobro, ističe i ekonomista Simon Tiford:
„Nema tu novog novca. Ono što evropski lideri kažu jeste da će Evropska unija pokriti dugove zemalja koje zapadnu u finasijske teškoće. Je li to dovoljno da investitori ulažu u te zemlje. Nije jasno da hoće.“
U Grčkoj, u kojoj će žestoko stezanje kaiša trajati godinama, reakcije pune gorčine:
„Ne vjerujem da je dogovor dobar. Neizbježan jeste... da Grčka ne bankrotira....“
„Mračan dogovor... Sve je u Grčkoj iz dana u dan gore. Neka nam bog pomogne...“ – kažu dvojica Atinjana.
Briga investitora preusmjerava se na Italiju. Treća ekonomija euro-zone u deficitu je za 120 odsto u odnosu na bruto-proizvod. U Rimu, skepticizam:
„Mislim da je suština u činjenici da je Italija izgubila kredibilitet.....“
„Ne mislim da je sadašnja italijanska vlada u stanju nositi se krizom...“ – kažu dvojica stanovnika glavnog italijanskog grada.
Vrlo brzo, idućeg tjedna, evropski lideri će se ponovo okupiti, na samitu G20 u Francuskoj. Analitičari procjenjuju da će tada zagovarati i širu međunarodnu finansijsku podršku, podršku zemalja poput Kine.
