U studiji danas objavljenoj u sjedištu Svjetske Banke, navodi se da regioni Evrope i centralne Azije i dalje imaju najbrži stepen širenja epidemije AIDS-a u svijetu. 2002. godine, prema procjenama, bilo je tu oko 250 hiljada novih infekcija, što na milion i 200 hiljada podiže ukupan broj ljudi koji na tim područjima žive sa AIDS-om. Prednjače Ruska Federacija i Ukrajina, ali i u mnogim drugim zemljama epidemija se rapidno širi, kaže Olusoji Adeyi, vodeći zdravstveni specijalista Svjetske Banke za Evropu i Centralnu Aziju.
ADEYI: Ovaj region ima još relativno malo oboljelih, ali ima najbrži stepen širenja te epidemije u svijetu.
Efekat epidemije AIDS-a tek sad počinje da se osjeća u Evropi i Centralnoj Aziji, kaže Dominic Hazen, specijalista pri Svjetskoj Banci i ko-autor ovog istraživanja.
ADEYI: U ovom času, u svakoj od ovih zemalja broj slučajeva AIDS-a je relativno mali. Na primjer, u Bugarskoj i Hrvatskoj ima manje od 400 oboljelih, u Rumuniji je broj, razumljivo, veći - zbog problematičnih transfuzija krvi kod mladje djece, prije nekoliko godina. Ali, sa stanovišta Banke, zabrinjavajuće je to što broj novih slučajeva raste po stopi od 10 do 15 procenata godišnje, kao što smo imali i Ukrajini i Rusiji - gdje je sad broj akutnih razvijenih slučajeva mnogo veći...
VOA: Postoji li opasnost da će broj novih oboljevanja od AIDS-a značajno rasti i u drugim zemljama jugoistoka Evrope - Srbiji, Bosni, Albaniji?
ADEYI: Vidite, u svim tim zemljama već imate i AIDS i HIV, i jedino pitanje je kako se odnositi prema tome i kako kontrolirati stepen rasta broja oboljenja.
VOA: Koji je glavni razlog povećavanja broja oboljelih u regionu?
ADEYI: Glavni pravac prenošenja je heteroseksualno prenošenje, kao i razmjena šprica za drogu, odnosno igala. AIDS je čest i u profesionalnoj prostituciji - gdje se bolest širi takodje heteroseksualno.
VOA: Da li planirate slična istraživanja i u drugim evropskim zemljama?
ADEYI: Da, imali smo odredjene razgovore u nekim zemljama, uključujući Srbiju, Makedoniju i Bosnu i one žele izvodjenje istovjetnog istraživanja.
VOA: Šta treba učiniti da bi se situacija stavila pod kontrolu?
ADEYI: Postoje brojne različite stvari kojetreba da budu napadnute na različitim frontovima, od primarne preventive, edukacije javnosti, skidanje pečata srama je takodje važna stvar, posebno jer postoje grupe koje su izloženije AIDS-u - siromašni slojevi, oni koji se bave prostitucijom, narkomani, zajednice Cigana i svi oni koji ne mogu da komuniciraju sa zvaničnim zdravstvenim ustanovama. Treba, dakle, uraditi mnogo da se pečat sramote skine i sa te bolesti i sa najizloženijih grupa.
VOA: Da li situaciju u tom regionu u ovom času smatrate alarmantnom?
ADEYI: Ona je alarmantna jedino sa stanovišta rasta epidemije koja se svakog časa može oteti i ako se ništa ne uradi - situacija će se razvijati loše - kao i u drugim zemljama.
VOA: Mislite li da se lokalne vlasti same mogu nositi sa tim problemom?
ADEYI: Brojne su grupe i organizacije u svakoj od tih zemalja i u svakoj je uspostavljen osnovni okvir za borbu protiv problema AIDS-a - Tu su i nevladine organizacije, UN, Svjetska Banka, Globalni Fond za borbu protiv AIDS-a, tuberkuloze i malarije - to je, dakle, zajednički napor zainteresiranih sa raznih strana - i medjunarodnih i lokalnih.
Bugarska, Hrvatska i Rumunija imaju zajedničke odredjene socijalne uslove koji vode rapidnom povećavanju infekcija virusom HIV. Medju njima, Rumunija ima najvećibroj prijavljenih slučajeva u 2002 godini - više od 12 hiljada. Mnogi medju oboljelima su djeca- koja će uskoro biti seksualno aktivna.
